Για τον ελευθεριακό παιδαγωγό Φρανσίσκο Φερέρ (10 Ιανουαρίου 1859 – 13 Οκτωβρίου 1909)
Ο Φρανσίσκο Φερέρ υ Γκουάρδια γεννήθηκε στην Αλέλλα της Ισπανίας από ευσεβή καθολική οικογένεια. Ωστόσο, ο θείος του, ο οποίος ήταν άθεος, τον βοήθησε στον αυτοκαθορισμό της σκέψης του. Στα 20 του χρόνια, ο Φερέρ είχε γίνει ένας δημοκρατικός ακτιβιστής. Η δουλειά του ως ελεγκτής στα τρένα, τον κατέστησε υπεύθυνο στο να μεταφέρει κάτω από μυστικότητα, μηνύματα μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας, ενώ μετά την αποτυχημένη δημοκρατική εξέγερση του 1885 θα μετακομίσει με την οικογένειά του στο Παρίσι.
Μετά τον θάνατο του Ισπανού δημοκρατικού Manuel Ruiz Zorilla, ο Φερέρ άρχισε να διερευνά πιο ριζοσπαστικές ιδέες. Σύντομα θα έρθει σε επαφή με τον αναρχισμό και στο Παρίσι θα γνωρίσει την Λουίζ Μισέλ, τον Ελιζέ Ρεκλύ και τον Ζαν Γκραβ. Αν και ο Φερέρ δεν αυτοπροσδιορίστηκε ποτέ ως αναρχικός, θα παλέψει για την αναρχική υπόθεση, θα ενισχύσει οικονομικά τις εκδηλώσεις των αναρχικών, θα γράψει στις εφημερίδες τους και θα συχνάζει στις λέσχες τους. Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι παρότι είχε αναρχικές πεποιθήσεις, επέμενε στην ταυτότητα του δημοκρατικού για να αποφύγει την καταστολή του από το κράτος.
Μέσα από συζητήσεις με αναρχικούς, ο Φερέρ άρχισε να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για την εκπαίδευση και ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του Πολ Ρομπέν. Ο Ρομπέν πειραματίστηκε με ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ιδιαίτερα ριζοσπαστικό για την εποχή εκείνη, το οποίο ήταν απαλλαγμένο από τον καταναγκασμό, εστίαζε ισότιμα στις σωματικές και πνευματικές δραστηριότητες και μεριμνούσε ακόμη περισσότερο για τα παιδιά που ήταν κοινωνικά στιγματισμένα. Ο Φερέρ εντυπωσιάστηκε τόσο με τις ιδέες του Ρομπέν, που αποφάσισε να ιδρύσει ένα παρόμοιο σχολείο στην Ισπανία.
Το 1901 θα εγκαινιάσει το Escuela Moderna, ή αλλιώς το «Μοντέρνο Σχολείο» στη Βαρκελώνη. Το εκπαιδευτικό σύστημα θα ορίζεται με γνώμονα τους ίδιους τους μαθητές, δεν θα υπάρχει σύστημα βαθμολόγησης και μια αναλογική κλίμακα διδάκτρων θα το καθιστούσε προσιτό για τις φτωχότερες οικογένειες. Το σχολείο έδινε μεγάλη έμφαση στην ηθική, και τα βιβλία του επέκριναν τον καπιταλισμό, το κράτος και τον στρατό ως αντικοινωνικά εκτρώματα. Το Μοντέρνο Σχολείο είχε επίσης ένα τμήμα όπου εκπαίδευε ενήλικες για να γίνουν δάσκαλοι, και φιλοξενούσε ένα τυπογραφείο στο οποίο τυπώνονταν σε μεγάλο βαθμό κείμενα αναρχικού περιεχομένου. Με την υποστήριξη των Δημοκρατικών και του Συνδέσμου των Ελευθεροφρόνων αυτό το μοντέλο σχολείου διαδόθηκε σε όλη τη χώρα και πάνω από εκατό σχολεία ιδρύθηκαν σε διάφορες περιοχές.
Το 1906 το σχολείο θα κλείσει από την ισπανική κυβέρνηση. Μετά από χρόνια αναρχοσυνδικαλιστικής προπαγάνδας και επιμόρφωσης των μαθητών για τα δεινά του καπιταλισμού, μια απόπειρα δολοφονίας του Ισπανού βασιλιά από έναν υπάλληλο του Μοντέρνου Σχολείου αποτέλεσε το πρόσχημα για να υποστεί την καταστολή του κράτους.
Ο Φερέρ θα απελευθερωθεί το 1907 και θα επιστρέψει στον τομέα των εκδόσεων, συμβάλλοντας παράλληλα στην ίδρυση της Solidaridad Obrera, της αναρχοσυνδικαλιστικής ένωσης και προδρόμου της CNT. Οι ριζοσπαστικές του δραστηριότητές θα αυξηθούν και θα εμπλακεί ακόμη βαθύτερα στο αναρχικό κίνημα. Το 1909, μια γενική απεργία που προκήρυξε η Solidaridad Obrera ενάντια στον πόλεμο στο Μαρόκο θα κορυφωνόταν, λαμβάνοντας τα χαρακτηριστικά ταραχών και κοινωνικής εξέγερσης. Ο Φερέρ συνελήφθη ως εγκέφαλος, παρότι ήταν αδύνατο για έναν άνθρωπο να οργανώσει μια κοινωνική εξέγερση. Η δίκη του ήταν μια παρωδία, όπου ένα επιλεγμένο σώμα ενόρκων τον έκρινε ένοχο. Στις 13 Οκτωβρίου του 1909, ο Φερέρ θα βρισκόταν ενώπιον του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Πηγή: alerta.gr
