Ο ρατσισμός υπήρξε κατάρα στη Νότια Αφρική και παραμένει ακόμη ενσωματωμένος στην κοινωνία. Αλλά πόσο επιστημονικές είναι οι ρατσιστικές ιδέες; Από πού προέρχονται; Και πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε τον ρατσισμό και να δημιουργήσουμε μια πραγματικά ισότιμη και δίκαιη κοινωνία; Τι πιστεύουμε εμείς ως επαναστάτες αναρχικοί;
Οι φυλετικές συγκρούσεις, η ανισότητα και το μίσος δεν είναι φυσικά, αλλά τροφοδοτούνται και καλλιεργούνται από τον καπιταλισμό και το κράτος. Για να αλλάξουμε πραγματικά το σύστημα, χρειαζόμαστε ένα μαζικό πρόγραμμα αναβάθμισης της εκπαίδευσης, της υγείας, της στέγασης και των υπηρεσιών, ένα τέλος στο ρατσιστικό και επονείδιστο σύστημα εργασίας, μια αμφισβήτηση του ιδεολογικού ελέγχου που διχάζει την εργατική τάξη και μια ριζική αναδιανομή του πλούτου και της εξουσίας στην εργατική τάξη και τους φτωχούς -που στη Νότια Αφρική σημαίνει κυρίως τη μαύρη εργατική τάξη και τους φτωχούς- ως μέρος μιας κοινωνικής επανάστασης.
Ξεριζώνοντας τον ρατσισμό από τις καπιταλιστικές του ρίζες: Μια αφρικανική, αναρχική κομμουνιστική προσέγγιση
του Bongani Maponyane (μέλος της Zabalaza)
Ο ρατσισμός υπήρξε κατάρα στη Νότια Αφρική και παραμένει ενσωματωμένος στην κοινωνία. Αλλά πόσο επιστημονικές είναι οι ρατσιστικές ιδέες; Από πού προέρχονται; Και πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε τον ρατσισμό και να δημιουργήσουμε μια πραγματικά ισότιμη και δίκαιη κοινωνία; Τι πιστεύουμε εμείς ως επαναστάτες αναρχικοί;
Διαφορετικές φυλές;
Η ιδέα της “φυλής” συνεπάγεται πως υπάρχουν διαφορετικοί βασικοί τύποι ανθρώπων, με διαφορετική εμφάνιση και διαφορετικές, ενσωματωμένες ικανότητες, κουλτούρες και συμπεριφορές. Αυτό συνδέεται με ιδέες όπως είναι οι εξής: οι φυλές έχουν άνισες ικανότητες, κάθε μέλος της φυλής ενεργεί πάντα με έναν τρόπο, οι φυλές δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά χωρίς ειδικούς κανόνες και ορισμένες φυλές γεννιούνται για να κυβερνούν, ενώ άλλες γεννιούνται ως “υλοτόμοι ξύλων και κουβαλητές νερού”.
Ακόμα κι αν αυτές οι ιδέες δεν υποστηρίζονται ανοιχτά τόσο πολύ στις μέρες μας (αφήνοντας στην άκρη ανθρώπους όπως η Penny Sparrow), εξακολουθούν να υπάρχουν σε κοινότυπες ιδέες όπως είναι οι ακόλουθες: κάποιες φυλές είναι καλύτερες στα σπορ, κάποιες φυλές είναι πιο σκληρές, κάποιες είναι πιο άπληστες ή ότι οι “φυλές” βρίσκονται πάντα σε σύγκρουση ή ότι δεν μπορείτε να εμπιστεύεστε ανθρώπους διαφορετικών “φυλών” είτε πως οι εφευρέσεις γίνονται από διαφορετικές “φυλές”.
Αλλά αυτές οι ιδέες είναι λανθασμένες. Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι μοιάζουν διαφορετικοί. Το γεγονός είναι ότι υπάρχει μόνο μία ανθρωπότητα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν κοινή καταγωγή από την Αφρική. Η φύση δεν επαναλαμβάνεται, δε δημιουργεί ποτέ το ίδιο πράγμα δύο φορές. Οι διαφορετικές φυλές δε γεννήθηκαν σε διαφορετικές περιοχές. Τα εξελικτικά στοιχεία δείχνουν κοινή καταγωγή (“μονογένεση”). Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι ένα είδος, με μια κοινή καταγωγή, ένα σύνολο κοινών ικανοτήτων, αλλά και μια κοινή ανθρώπινη φύση.
Καθώς οι άνθρωποι μετανάστευαν σε όλο τον κόσμο και γύρω από την Αφρική, υπήρχε κάποια διαφοροποίηση στην εμφάνιση και το σώμα. Κανείς δεν επιβίωνε σε αυτές τις καυτές υπο-ισημερινές περιοχές χωρίς σκούρο χρωματισμό του δέρματος. Όπου η θερμοκρασία είναι εξαιρετικά υψηλή, από 35 βαθμούς Κελσίου και άνω, το πολύ σκούρο δέρμα με πολλή μελανίνη είναι το κλειδί. Επίσης, οι άνθρωποι έπρεπε να είναι πιο ανοιχτόχρωμοι σε πιο κρύα και λιγότερο ηλιόλουστα κλίματα. Οι άνθρωποι γίνονται πιο λευκοί σε τέτοια κλίματα. Οι περιορισμένες μετακινήσεις δημιούργησαν μεγαλύτερη απομόνωση μεταξύ των περιοχών, οπότε υπήρξαν εντονότερες διαφοροποιήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις.
Επιστήμη και κοινωνία
Επομένως, υπάρχει πραγματικά ένα συγκεκριμένο είδος που μετακινήθηκε από την Αφρική προς την Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική, αλλά αυτό δεν οδήγησε σε νέα είδη. Αντίθετα, μπορούμε να σκεφτούμε μια κοινή οικογένεια αφρικανικής καταγωγής, με πολλά παιδιά, αλλά με μεγάλη ανάμειξη λόγω της μετανάστευσης, των πολέμων και του εμπορίου.
Η επιστήμη δείχνει ξεκάθαρα ότι όλες οι φυλές έχουν τις ίδιες ικανότητες, κάτι που είναι προφανές, διότι όλοι οι άνθρωποι είναι στην πραγματικότητα μια φυλή. Τα εξελικτικά και βιολογικά στοιχεία δε δείχνουν καμία διαφοροποίηση μεταξύ αυτών που οι άνθρωποι θεωρούν ως φυλές, όσον αφορά τον εγκέφαλο ή άλλες ικανότητες, αλλά δείχνουν πολλές διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό των “φυλών”.
Έτσι, ακόμη και το να μιλάμε για “φυλές” είναι στην πραγματικότητα ένα πρόβλημα. Ποιο είναι το νόημα της λέξης; Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι δε συμφωνούν καν στο τι ακριβώς ορίζει μια “φυλή”. Για παράδειγμα, κάποιοι άνθρωποι που θεωρούνται λευκοί στη Νότια Αφρική, όπως οι Εβραίοι, δε θεωρούνταν “πραγματικοί” Ευρωπαίοι σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Ο ρατσισμός του Αδόλφου Χίτλερ έβλεπε τους λευκούς της Ανατολικής Ευρώπης (Σλάβους) ως υπανθρώπους. Οι άνθρωποι με οποιαδήποτε μαύρη αφρικανική καταγωγή ορίζονται σήμερα ως “μαύροι” ή “Αφρικανοί” στις ΗΠΑ, αλλά οι ίδιοι ακριβώς άνθρωποι θα ορίζονταν ως “έγχρωμοι” αλλά όχι ως μαύροι Αφρικανοί στη Νότια Αφρική. Η φυλετική κατηγορία “Καυκάσιος” περιλαμβάνει λευκούς Ευρωπαίους, αλλά και Άραβες, Βέρβερους, Λιβανέζους, Τούρκους και Ινδούς, αλλά στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής οι χριστιανοί ή εβραίοι Άραβες και Λιβανέζοι ορίζονταν ως λευκοί, ενώ οι μουσουλμάνοι Άραβες και Τούρκοι ως έγχρωμοι και όλοι οι Ινδοί (ανεξαρτήτως θρησκείας) ορίζονταν ως μια συγκεκριμένη ινδική ομάδα.
Οι φυλετικές ανισότητες που βλέπουμε σε πολλές χώρες – με τους μαύρους Αφρικανούς να είναι συχνά θύματα ακραίου ρατσισμού – δεν προέρχονται από τη φύση. Προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο είναι δομημένη η κοινωνία. Θα καταδείξω παρακάτω πώς ο ρατσισμός οικοδομείται από τον καπιταλισμό, την αποικιοκρατία και τα κράτη.
Εξέλιξη
Δυστυχώς, ρατσιστικές ιδέες έχουν καταχραστεί τη θεωρία της εξέλιξης. Αυτή η θεωρία εξηγούσε γιατί οι άνθρωποι είναι όλοι βασικά ίδιοι, αλλά και γιατί ορισμένες ομάδες φαίνονται λίγο διαφορετικές από άλλες ομάδες. Οι άνθρωποι σήμερα ανήκουν όλοι σε ένα είδος, τον homo-sapiens ή σύγχρονο άνθρωπο. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από παλαιότερα είδη, όπως ο homo-erectus. Είναι εντελώς λάθος να πιστεύουμε ότι κάποιοι άνθρωποι είναι κατά κάποιον τρόπο λιγότερο εξελιγμένοι από άλλους ή πιο κοντά στους πιθήκους.
Αυτή η φρικτή κατάχρηση της εξέλιξης από τους ρατσιστές έχει οδηγήσει ορισμένους ανθρώπους να απορρίψουν την ιδέα της εξέλιξης, θεωρώντας ότι ισχυρίζεται ότι οι μαύροι είναι υποδεέστεροι των λευκών. Στην πραγματικότητα η θεωρία δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι ίδιοι! Ο Κάρολος Δαρβίνος, ο οποίος πρωτοπόρησε στη θεωρία, επέμενε ότι όλοι οι άνθρωποι είχαν κοινή αφρικανική καταγωγή και αποτελούσαν μια ομάδα.
Επινοήματα;
Αυτή η εξέλιξη είναι μια πολύ ισχυρή πρόκληση για τις ρατσιστικές ιδέες. Η θεωρία της εξέλιξης αποδεικνύει ότι εμείς ως ανθρωπότητα προερχόμαστε από μία πηγή και ότι είμαστε όλοι βασικά ίσοι σε όλους τους τομείς των ικανοτήτων.
Είναι ανοησία να λέμε ότι μια “φυλή” εφηύρε κάτι ή να προσπαθούμε να διεκδικήσουμε τα εύσημα για μια εφεύρεση στο παρελθόν, μόνο και μόνο επειδή μοιάζουμε με έναν εφευρέτη. Οι εφευρέσεις γίνονται από άτομα, που υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη κοινωνία και καθίστανται δυνατές από ορισμένους τύπους κοινωνικής δομής. Πάντα αντλούν από παλαιότερες ιδέες και καινοτομίες, καθώς και από διαφορετικές κοινωνίες. Όλα τα επιτεύγματα των ανθρώπων στο παρελθόν αποτελούν κοινή ανθρώπινη κληρονομιά, που δεν ανήκει σε καμία ομάδα.
Οι ρίζες
Όταν βλέπουμε ρατσισμό στη σύγχρονη κοινωνία, πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτός δεν υπάρχει, επειδή αυτό που αποκαλούμε “φυλές” είναι συνθήκη είτε κατά σάρκα είτε κατά νου, αλλά επειδή ζούμε σε μια κοινωνία που βασίζεται στην κυριαρχία, την εκμετάλλευση, τις ιεραρχίες και την καταπίεση.
Στη Νότια Αφρική μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα πώς ο σύγχρονος ρατσισμός προέκυψε από τον τρόπο με τον οποίο αναπτύχθηκε η κοινωνία. Κατά την περίοδο του απαρτχάιντ, οι μαύροι (δηλαδή οι μαύροι Αφρικανοί, οι έγχρωμοι και οι Ινδοί) υπέστησαν συστηματικό ρατσισμό, επηρεάστηκαν τα επίπεδα μισθών, οι υπηρεσίες, οι γειτονιές, ο ρατσισμός και τα δικαιώματα. Ο λευκός πληθυσμός (περίπου το 15% του πληθυσμού) κέρδιζε το 65% του συνολικού εισοδήματος, ενώ οι μαύροι Αφρικανοί, δηλαδή το 75% του πληθυσμού, έπαιρναν το 28%. Η φτώχεια συνδεόταν στενά με τη φυλή και παρέμενε διαχρονικά. Για παράδειγμα, ενώ 8 στα 10 λευκά παιδιά ολοκλήρωναν το λύκειο, μόλις 2 στους 10 μαύρους Αφρικανούς κατάφερναν να πάρουν το απολυτήριό τους.
Ρατσιστικό σύστημα εργασίας
Αυτό συνέβη, επειδή ο καπιταλισμός στη Νότια Αφρική αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού αποικιοκρατικού πλαισίου, της απαλλοτρίωσης και ενός συστήματος λευκής υπεροχής. Η απώλεια της γης και μια σειρά κατασταλτικών ρατσιστικών νόμων και πρακτικών εδραίωσαν μια οικονομία που βασιζόταν στη φθηνή μαύρη εργασία. Οι μαύροι Αφρικανοί αγρότες που τα κατάφεραν με τις καλλιέργειες για τις αγορές εκδιώχθηκαν από τις επιχειρήσεις και μετατράπηκαν σε μισθωτούς εργάτες.
Η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε κεντρικό ρόλο σε πολλές από αυτές τις διαδικασίες. Επίσης, ξένοι επενδυτές, κυρίως Βρετανοί, διαδραμάτιζαν επί δεκαετίες κεντρικό ρόλο στη δημιουργία μιας τεράστιας εμπορικής βιομηχανίας εξόρυξης από τη δεκαετία του 1870, η οποία βασιζόταν στη φθηνή και ανελεύθερη (καταπιεσμένη) μαύρη εργασία. Οι εμπορικές (καπιταλιστικές) φάρμες εμφανίστηκαν γύρω από τα ορυχεία και στηρίχθηκαν επίσης στη φθηνή μαύρη εργασία. Η μαζική εκμετάλλευση σε ένα ρατσιστικό σύστημα αποτέλεσε το θεμέλιο του νοτιοαφρικανικού καπιταλισμού και βοήθησε στη χρηματοδότηση του κράτους μέσω της φορολογίας και των κρατικών επιχειρήσεων. Το κράτος κατασκεύασε σιδηροδρόμους, δρόμους και μεγάλες βιομηχανίες, τα οποία αύξησαν την κρατική και καπιταλιστική εξουσία.
Καθώς η μεταποίηση αναπτύχθηκε σε μαζική κλίμακα από τη δεκαετία του 1920, το ρατσιστικό σύστημα φθηνής εργασίας συνεχίστηκε. Το κράτος επέβαλε ρατσιστικά μέτρα -χαμηλούς μισθούς, καταπάτηση δικαιωμάτων, ξενώνες και μεταναστευτική εργασία, το σύστημα των πόλεων- τα οποία αναπαρήγαγαν τη φτηνή μαύρη εργασία που καταβρόχθιζε ο καπιταλισμός. Ο φυλετικός και εθνοτικός διαχωρισμός μεταξύ των μαύρων, καθώς και μεταξύ μαύρων και λευκών, συνέβαλε στη διάσπαση της εργατικής τάξης. Τα συνδικάτα συνήθως ακολουθούσαν φυλετικές γραμμές. Στους μαύρους Αφρικανούς δε δόθηκαν πλήρη συνδικαλιστικά δικαιώματα μέχρι το 1995.
Το μέλλον
Η κληρονομιά αυτού του συστήματος βρίσκεται παντού στη Νότια Αφρική. Τα ρατσιστικά εγκλήματα του καπιταλισμού και του κράτους δε διαγράφηκαν το 1994. Ο ρατσισμός θεσμοθετήθηκε για πολλά και σκληρά χρόνια. Σήμερα το σύστημα των townships1, το σύστημα της μεταναστευτικής εργασίας και το σύστημα της φτηνής μαύρης εργασίας συνεχίζουν να υφίστανται και διαμορφώνουν το ταξικό σύστημα. Η φτώχεια, η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί και οι κακές συνθήκες εξακολουθούν να συνδέονται στενά με τη φυλή. Σήμερα, ο παλιός λευκός καπιταλιστικός τομέας συνεργάζεται με τη νέα μαύρη κρατική ελίτ, προκειμένου να καταπιέσει την, κατά κύριο λόγο, μαύρη εργατική τάξη. Οι συνεχιζόμενες ανισότητες διαιωνίζουν τις φυλετικές συγκρούσεις και δημιουργούν, επίσης, νέες μορφές ρατσισμού, όπως τη μαζική ξενοφοβία που υπάρχει στη Νότια Αφρική από το 1994.
Καταλήγοντας, οι φυλετικές συγκρούσεις, η ανισότητα και το μίσος δεν είναι κάτι το φυσικό. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Οι φυλετικές συγκρούσεις δεν προκαλούνται από ανθρώπους που φαίνονται διαφορετικοί. Τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια ο ρατσισμός τροφοδοτήθηκε και ανατράφηκε από τον καπιταλισμό και το κράτος. Για να αλλάξουμε πραγματικά το σύστημα, χρειαζόμαστε ένα μαζικό πρόγραμμα αναβάθμισης της εκπαίδευσης, της υγείας, της στέγασης και των υπηρεσιών, ένα τέλος στο ρατσιστικό και επονείδιστο σύστημα εργασίας, μια αμφισβήτηση του ιδεολογικού ελέγχου που διχάζει την εργατική τάξη και μια ριζική αναδιανομή του πλούτου και της εξουσίας στην εργατική τάξη και τους φτωχούς -που στη Νότια Αφρική σημαίνει κυρίως τη μαύρη εργατική τάξη και τους φτωχούς- ως μέρος μιας κοινωνικής επανάστασης.
1. Έτσι ονομάζονται οι περιοχές όπου διαμένει ο έγχρωμος πληθυσμός βάσει των νεο-αποικιοκρατικών κοινωνικών συμβάσεων και του Απαρτχάιντ.
Πηγή: zabalaza.net
Αναδημοσιεύση από: https://www.alerta.gr/archives/23328?fbclid=IwAR31avAmELrJa0oLFVKHbxeCVoPqGk4czmMLmIBh1qbxgP99JIdhwN_P-NE
