1Η ΜΑΗ: MΕΡΑ ΤΑΞΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ
Η 1η του Μάη αποτελεί μια ημέρα ορόσημο, σύμβολο στην ιστορία της εργατικής τάξης, των ταξικών αγώνων και του αναρχικού κινήματος. Κάθε 1η του Μάη η μνήμη μας πηγαίνει πίσω στο Σικάγο του 1886 και σε εκείνες τις μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργατών που πλημμύρισαν τις μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ διεκδικώντας το 8ωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Μέσα σ’ αυτό τον αγώνα ένας άγνωστος μέχρι σήμερα αριθμός εργατών έχασε την ζωή του από τα κρατικά πυρά με αποκορύφωμα την μάχη που δόθηκε στην απεργιακή συγκέντρωση της 4ης Μαΐου στην πλατεία Heymarket στο Σικάγο και στην συνέχεια με την στοχοποίηση και την σύλληψη 8 αναρχικών-αναρχοσυνδικαλιστών αγωνιστών, που πρωτοστάτησαν στις κινητοποιήσεις και από τους οποίους εν τέλει οι 4 εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού και 1 αυτοκτόνησε πριν την θανατική καταδίκη.
Το μαζικό απεργιακό κύμα που ξεσηκώθηκε με απαρχή την πανεργατική απεργία της 1η Μαΐου του 1886 συνιστά ένα από τα σημαντικότερα στιγμιότυπα στην ιστορία της πάλης των τάξεων που έβαλε τις βάσεις για την καθιέρωση της 8ωρης εργασίας. Η αποφασιστικότητα και η αυταπάρνηση που έδειξαν οι εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες για την διεκδίκηση της 8ωρης εργασίας αποτέλεσε το αγωνιστικό επακόλουθο των άθλιων συνθηκών ζωής, της εκτόξευσης της ανεργίας, της μείωσης των μισθών σε συνδυασμό με τις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας από το πρωί έως το βράδυ, που είχαν οδηγήσει την εργατική τάξη σε συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης. Η αγανάκτηση των εργατών απέναντι στην έσχατη εκμετάλλευση και καταπίεση που βίωναν εκφράστηκε με την οργάνωση τους στα συνδικάτα και την συλλογική και μαχητική διεκδίκηση, σημαντική συμβολή στην οποία είχαν οι αναρχικοί και αναρχοσυνδικαλιστές της περιόδου τόσο ως οργανικά μέλη των συνδικάτων όσο και με την δική τους πολιτική δράση και προπαγάνδιση.
Ο ιστορικός αυτός αγώνας ήταν το αποτέλεσμα της οργανωμένης και αποφασιστικής δύναμης των εργαζομένων η οποία αντικατοπτριζόταν στις εκατοντάδες κλαδικές οργανώσεις της αναρχοσυνδικαλιστικής IWPA ( International Working People’s Association), τα χιλιάδες μέλη της και την σημαντική επιρροή των επαναστατικών της θέσεων μέσα στο εργατικό κίνημα, ιδιαίτερα αυτό των βιομηχανικών κέντρων, όπως το Σικάγο. Η IWPA ήταν αυτή που οργάνωσε την συγκέντρωση στην Heymarket καλώντας τους εργάτες «να οπλιστούν και να εμφανιστούν σε πλήρη δύναμη» και μέλη της ήταν οι συλληφθέντες αναρχικοί που καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ποιο ήταν όμως το υπόβαθρο αυτής της οργάνωσης και πώς οι αναρχικοί κατάφεραν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο μέσα στα γεγονότα του Σικάγο, τα οποία ιστορικά είναι συνυφασμένα με την κατάκτηση της 8ωρης εργασίας;
Λίγα χρόνια πρωτύτερα η Διεθνής Ένωση των Εργαζομένων, μέσα από τους κόλπους της οποίας γεννήθηκε ο αναρχισμός, διασπάστηκε με επίκεντρο την διαμάχη ανάμεσα στην αναρχική και την μαρξιστική πτέρυγα. Σε ένα συνέδριο στην Χάγη οι οπαδοί του εξουσιαστικού σοσιαλισμού διέγραψαν με μηχανορραφία τους αναρχικούς και επιχείρησαν να συνεχίσουν την Διεθνή χωρίς την συμμετοχή τους. Όμως η ελευθεριακή τάση ήταν πολύ πιο ισχυρή. Η απόφαση του συνεδρίου της Χάγης καταρρίφθηκε από την πλειοψηφία της Διεθνούς αλλά ο Μαρξ προτίμησε να διασπάσει την ένωση, υπό τον φόβο της ιδεολογικής ηγεμονίας των αναρχικών, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δύο οργανώσεις. Μία μικρή «Διεθνής» που συσπειρώθηκε γύρω από τις μαρξικές θέσεις και πολύ σύντομα διαλύθηκε και μια μαζική διεθνής οργάνωση εργαζομένων, επηρεασμένη από τις ελευθεριακές σοσιαλιστικές θέσεις των αναρχικών. Μέσα από την τελευταία γεννήθηκε η «Αντιεξουσιαστική Διεθνής» με παραρτήματα σε πολλές χώρες. Στις ΗΠΑ το παράρτημα της Αντιεξουσιαστικής Διεθνούς ήταν η IWPA που έπαιξε τον πλέον καταλυτικό ρόλο στα γεγονότα του 1886.
Το παράδειγμα του Σικάγο δεν είναι όμως η εξαίρεση ενός κατά τα άλλα «μειοψηφικού ρεύματος», όπως είθισται να προβάλλεται ο αναρχισμός. Η ελευθεριακή και αναρχική παράδοση είναι μακρά, έχει βαθιές ρίζες στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα και έχει εγγράψει μια αιματοβαμμένη ιστορία αγώνων και διεκδικήσεων. Ο αναρχισμός, καρπός του σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος, υπήρξε το πλέον ενεργό και πλειοψηφικό του κομμάτι στις απαρχές, αλλά και στην συνέχεια, σε μια σειρά από χώρες. Οι νίκες του μαρξιστικού κομμουνιστικού κινήματος και η οικοδόμηση των σοσιαλιστικών κρατών δημιούργησαν μια στρεβλή συνθήκη, με βάση την οποία η υπόθεση του προλεταριάτου ταυτίστηκε με τα εξουσιαστικά προγράμματα των κομμουνιστικών κομμάτων. Τόσο οι έννοιες του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού αμαυρώθηκαν απ’ τα δεσποτικά καθεστώτα που δημιούργησαν οι οπαδοί του μαρξισμού, όσο και η ίδια η προλεταριακή επανάσταση δυσφημίστηκε. Παράλληλα βέβαια επιβεβαιώθηκαν πλήρως οι αναρχικές διακηρύξεις, ήδη αποτυπωμένες μέσα στην 1η διεθνή και οι κριτικές που προειδοποιούσαν ποια θα είναι η κατάληξη, αν οι εργαζόμενοι δεν καταργήσουν το κράτος μαζί με τον καπιταλισμό, αλλά αντίθετα υποταχθούν στις αυτόφωτες κομματικές πρωτοπορίες που στο κέντρο τους έχουν την κατάληψη του κράτους και τις σοσιαλιστικές δικτατορίες: ανελευθερία, καταπίεση, υποτέλεια.
Η πλούσια πείρα του εργατικού κινήματος καταδεικνύει ποιος ήταν μέσα στην ιστορία ο ρόλος των αναρχικών και ποιος αυτός των υμνητών της δικτατορίας του προλεταριάτου, αυτών που σήμερα προβάλλουν, ακόμα και την πρωτομαγιά, ως κομμάτι της δικής τους πολιτικής ιστορίας. Οι σφαγείς των εξεγερμένων προλετάριων και αγροτών στην Ρωσία, την Ουκρανία, την Κροστάνδη, οι νεκροθάφτες της Κοινωνικής Επανάστασης στην Ισπανία, που πάτησαν πάνω στην προδοτική και ολέθρια «αντιφασιστική ενότητα» για να ανατρέψουν τον ελευθεριακό κομμουνισμό, οι δολοφόνοι αναρχικών σε όλα τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, οι τιμητές των γκούλαγκ, δεν είναι εκπρόσωποι της εργατικής τάξης παρά τις επιρροές που μπορεί να διατηρούν μέσα σε αυτήν: είναι οι ιστορικοί εκτροχιαστές της επαναστατικής της υπόθεσης. Γι’ αυτό και προκαλεί όνειδος, κάθε ανιστόρητη μετωπική συμπόρευση που μπορεί να υποστηρίζεται ανάμεσα σε αναρχικούς και κομμουνιστές σε πολιτικό επίπεδο, που μοιραία επιτείνει την ιδεολογική σύγχυση των καιρών και αποδυναμώνει, όπως ανέκαθεν ιστορικά συνέβαινε ως επακόλουθο αυτών των συμπορεύσεων, τα ελευθεριακά κοινωνικά προτάγματα του παγκόσμιου αναρχισμού.
Αν έχουμε ανάγκη στις μέρες μας από μια νέα προοπτική, αυτή βρίσκεται στην οικοδόμηση ταξικών φορέων επαναστατικής διεκδίκησης, άμεσης και μακρόπνοης, καθώς και στην ανάπτυξη του επαναστατικού αναρχισμού. Η νεκρανάσταση των σοσιαλιστικών κρατών εκτός από ιστορικά χρεοκοπημένη, είναι ταυτόχρονα και μια πρόταση παγίδευσης των αγώνων σήμερα. Το Σικάγο που για μια ακόμη χρονιά θα τιμήσουμε, ήρθε ως αποτέλεσμα της δράσης ακηδεμόνευτων εργαζομένων που βασίστηκαν στις δικές τους δυνάμεις και όχι στις δυνάμεις των «σοσιαλιστικών σωτήρων» που λίγα χρόνια πριν είχαν ηττηθεί από την επιρροή του αναρχισμού. Μια τέτοια δύναμη εργαζομένων χρειαζόμαστε για να αναχαιτίσουμε στον παρόντα ιστορικό χρόνο το γκρέμισμα της νίκης του Σικάγο και να διασφαλίσουμε την ταξική μας επιβίωση, προχωρώντας διαλεκτικά στο ιστορικό άλμα της επαναστατικής ανατροπής και της ανοικοδόμησης της κοινωνίας πάνω στις ελευθεριακές και εξισωτικές αρχές που προτάσσει η παγκόσμια αναρχική παράδοση.
Γιατί, πόσο μακριά άραγε, βρίσκονται τα τότε προβλήματα των εργατών με αυτά που ερχόμαστε εμείς σήμερα αντιμέτωποι/ες; Όσο κι εάν η αστική προπαγάνδα μέσω των εκπροσώπων της μιλά για την πρόοδο των σύγχρονων κοινωνιών και για τον καπιταλισμό με “ανθρώπινο πρόσωπο” που θα αμβλύνει τις ανισότητες, εμείς γνωρίζουμε πως όσο η παραγωγή βρίσκεται σε λίγα ιδιωτικά χέρια, όσο το κράτος και ο καπιταλισμός κυριαρχούν, η πρόοδος για την οποία μιλάνε δεν θα είναι ποτέ η κοινωνική πρόοδος που ως αποτέλεσμα της συλλογικής διάνοιας και εργασίας θα οδηγεί στην ευημερία όλων. Αντίθετα, μια αισχρή μειοψηφία θα συνεχίζει να πατάει πάνω στον ιδρώτα, στην στέρηση και το αίμα των πολλών για την εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων και τις πολυτέλειες της. Οι πολλοί θα παράγουν τον πλούτο που η αισχρή αυτή μειοψηφία θα καρπώνεται διαιωνίζοντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την φτώχεια, την εξαθλίωση, την απάνθρωπη ζωή του μόχθου και της διαρκούς επισφάλειας.
Άλλωστε, κι οι τελευταίοι ισχυρισμοί για την επίτευξη της “ταξικής ειρήνης” και το κλείσιμο της ταξικής ψαλίδας καταρρίφθηκαν ως τραπουλόχαρτα με την εκδήλωση της παγκόσμιας συστημικής κρίσης που μαίνεται από το 2007-8 έως και σήμερα. Η αντιφατικότητα του κεφαλαίου να παράγει κρίσεις μέσα από την παραγωγή του κέρδους, καταλήγοντας ακόμα και να τζογάρει την ίδια την ύπαρξη του, οι αντινομίες των νεοφιλελεύθερων αγκιτατόρων, από την μια να υποστηρίζουν το “λιγότερο κράτος” και από την άλλη να διασώζουν τις τράπεζες μέσω του κρατικού παρεμβατισμού, όπως και η μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και την κατάφωρη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, επιβεβαιώνουν τόσο την σαθρή δόμηση του εκμεταλλευτικού κεφαλαιοκρατικού συστήματος όσο και την διάψευση των βεβαιοτήτων, ότι το σύστημα αυτό είναι ανίκητο και ο “τελευταίος σταθμός της ιστορίας”. Παρά τις θριαμβολογίες για την “νίκη του καπιταλισμού” και της “αστικής δημοκρατίας” η κρίση του συστήματος είναι δομική και είναι η αρχή του τέλους του. Το ερώτημα είναι, πότε θα έρθει αυτό το τέλος, πώς θα γραφτεί και ποια θα είναι η θέση των παραγωγών του πλούτου στον νέο κοινωνικό σχηματισμό που θα το διαδεχτεί;.
Βλέπουμε πλέον, πως αντί η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος και οι τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες της εποχής μας να ανοίξουν τον δρόμο σε μια μεγαλύτερη ικανοποίηση των ταξικών και λαϊκών αναγκών, απεναντίας βιώνουμε την παρακμή του ξεπερασμένου αυτού συστήματος και μια μεγάλη οπισθοδρόμηση. Γιατί, τι άλλο είναι, αν όχι μια ιστορική οπισθοδρόμηση, αντί να διεκδικούμε την 6ωρη και 4ημερη εργασία 137 ολόκληρα χρόνια μετά το Σικάγο, να βρισκόμαστε πάλι σε εκείνη την στιγμή, που το 8ωρο τίθεται σε αμφισβήτηση και νέες προκλήσεις έρχονται ως ιστορικά καθήκοντα και αναγκαιότητες για τον κόσμο της εργασίας; Θα έπρεπε, σήμερα, να αναζητούμε το νήμα σύνδεσης με το ηρωικό Σικάγο του 1886 σε μια κατεύθυνση υπέρβασης εκείνων των αιτημάτων, σε μια κατεύθυνση διεύρυνσης των εργατικών νικών. Αντ’ αυτού ενσαρκώνεται μια σαρωτική επίθεση σε κεκτημένα αιώνων, με χαρακτηριστικά παραδείγματα στον ελλαδικό χώρο, τα εκτρώματα Αχτσιόγλου και Χατζηδάκη και όλα τα μέτρα λεηλασίας των μνημονίων. Οι επιθέσεις αυτές, λαμβάνουν χώρα παράλληλα με μια μεγάλη υποχώρηση της ταξικής πάλης απ’ την μεριά των δυνάμεων της εργασίας από την οποία οφείλουμε να εξέλθουμε.
Για να βάλουμε μπροστά τις νέες διεκδικήσεις που οι καιροί επιτάσσουν θα πρέπει να υπερασπιστούμε τα ιστορικά μας κεκτημένα, αυτά που οι εχθροί της ζωής και της εργασίας μας αμφισβητούν και επιχειρούν να καταργήσουν. Γυρνώντας αποφασιστικά την πλάτη στις αστικές δυνάμεις της συστημικής διαχείρισης και απαξιώνοντας τις χρεοκοπημένες προτάσεις των προπαγανδιστών των πάλαι ποτέ “σοσιαλιστικών κρατών”. Ενάντια σε εκλογικές αυταπάτες, αυτόφωτες πρωτοπορίες και εργατοπατέρες, να προχωρήσουμε με πίστη στις δικές μας δυνάμεις παλεύοντας για να πάρουμε την ζωή, τον πλούτο που παράγουμε και την λήψη των αποφάσεων στα δικά μας χέρια. Να αγωνιστούμε για ελευθερία, ισότητα και αλληλεγγύη τιμώντας τους νεκρούς των εργατικών αγώνων του παρελθόντος μέσα από νέους αγώνες και τσακίζοντας την συστημική προπαγάνδα σύμφωνα με την οποία “τίποτα δεν αλλάζει” κι ας κοιτάξει ο καθένας την πάρτι του.
Θα πρέπει, σήμερα, να αναχαιτίσουμε τις επιθέσεις που δεχόμαστε και να εξέλθουμε από την ταξική υποχώρηση που βρισκόμαστε, σχεδιάζοντας την έξοδο του εργατικού κινήματος στο ιστορικό προσκήνιο, πιο δυναμικά και πιο ρηξιακά από ποτέ. Σήμερα, που βρίσκεται εν πολλοίς εγκλωβισμένο στα νύχια των ηγεσιών του εργοδοτικού συνδικαλισμού (ΓΣΕΕ) και των άλλων νεκροθαφτών, αυτών της σταλινικής γραφειοκρατίας (ΠΑΜΕ), είναι η στιγμή της συλλογικοποίησης, της οργάνωσης και της ολόπλευρης ταξικής και πολιτικής ανασυγκρότησης του ελευθεριακού κινήματος για την οικοδόμηση μιας άλλης προοπτικής. Παρά το γεγονός ότι δεν αγνοούμε την σημαντική δράση σωματείων βάσης εντός του συνδικαλιστικού πεδίου, εντούτοις, αναγνωρίζουμε ότι χωρίς την δημιουργία νέων και την μεταξύ τους ομοσπονδιοποίηση, έχοντας ως στρατηγικό προσανατολισμό την διεμβόλιση των εργοδοτικών και γραφειοκρατικών ηγεσιών, δεν μπορούμε να έχουμε μεγάλες αξιώσεις. Γι’ αυτό, άμεσα, στρατηγικά, οργανωμένα, τα ριζοσπαστικά κομμάτια της εργατικής τάξης οφείλουν να αναλάβουν ιστορικές αποστολές και να οργανώσουν έναν νέο, ακηδεμόνευτο, επαναστατικό ταξικό πόλο. Μπαίνοντας μαζικά στα ήδη υπάρχοντα σωματεία βάσης και καλώντας ανοιχτές συνελεύσεις για τον σχηματισμό νέων, προβάλλοντας μέσα σε αυτά, την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας ταξικής, ελευθεριακής συνομοσπονδίας εργασίας.
Παράλληλα δεν ξεχνάμε ποτέ την σημασία της πολιτικής οργάνωσης και του ιδεολογικού αγώνα. Η δράση μας ως αναρχικών είναι ανοιχτή για όλα τα καταπιεσμένα και εκμεταλλευόμενα κομμάτια της κοινωνίας και όπως θεωρούμε αναγκαία την ταξική οργάνωση, άλλο τόσο παλεύουμε για την επαναστατική οργάνωση του αναρχισμού και τον σχηματισμό ενός νέου πολιτικού φορέα. Καλούμε όλες τις δυνάμεις της εργασίας, της καταπιεσμένης νεολαίας, κάθε σύντροφο και κάθε συντρόφισσα που δεν έχει συλλογικοποιηθεί σε κοινή πάλη και κοινή οργάνωση. Η ισχυροποίηση του αναρχικού κινήματος και εκείνων των τάσεων του, που προτάσσουν την οργάνωση, την επαναστατική προοπτική, την ιδεολογική πάλη τόσο με τις αστικές όσο και με τις κρατικιστικές σοσιαλιστικές δυνάμεις, είναι άμεση αναγκαιότητα για την ενίσχυση των κοινωνικών και ταξικών αγώνων, την ακηδεμόνευτη και ελευθεριακή τους έκφραση, για την ανάπτυξη μιας άμεσης και μακροπρόθεσμης επαναστατικής στρατηγικής και το ζωντάνεμα της πίστης για την κοινωνική αλλαγή, για μια Κοινωνική Επανάσταση.
Η πίστη στην επαναστατική υπόθεση δεν είναι ούτε μια θρησκευτικού τύπου προσκόλληση σε αμετακίνητα δόγματα ούτε μια νεανική παραπλάνηση. Είναι στην πραγματικότητα η πίστη στις δυνάμεις του ανθρώπου να καθορίσει την ζωή του και να δημιουργήσει την κοινωνία στην οποία θα ζήσει. Η πίστη στην Κοινωνική Επανάσταση και στην δυνατότητα της επαναστατικής αλλαγής είναι μια διαρκής θέση πάλης απέναντι στον ατομικισμό, την παραίτηση, την υποταγή άνευ όρων στην μισθωτή σκλαβιά και την κρατική καταπίεση. Είναι η σύγκρουση με κάθε πρόταση συμβιβασμού με το σύστημα που μας ρημάζει τις ζωές, είτε αυτή προέρχεται από υποψήφιους κυβερνητικούς διαχειριστές του, είτε έχει ως προέλευση διάφορες τάχα «αντισυμβατικές» λύσεις βίωσης μιας «εναλλακτικής» ζωής μέσα στο υπάρχον.
137 χρόνια μετά, το Σικάγο είναι δραματικά επίκαιρο, γιατί οι αγώνες είναι το παρόν και το μέλλον του κόσμου. Είναι οι αιμοδότες της κοινωνικής ζωής απέναντι στους καταπιεστές της, είναι οι πνεύμονες της συλλογικής ελπίδας, της ταξικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής αλληλοβοήθειας, είναι τα οράματα των νεκρών αγωνιστών/τριών για ένα καλύτερο αύριο, είναι τα χαμένα όνειρα εκατομμυρίων ανθρώπων που θάφτηκαν στον ιδρώτα του μόχθου και της φρικτής βιοπάλης. Γιατί εκεί που η κυρίαρχη ιδεολογία μας καλεί να αποφασίσουμε ανάμεσα στον «μάταιο αγώνα» και το ατομικιστικό πρόσταγμα «κοίτα την ζωή σου» εμείς ξέρουμε ότι όλη η ζωή βρίσκεται μέσα στον αγώνα και ότι είναι στο χέρι μας το μάταιο να γίνει εφικτό και η πραγματική ζωή, η απελευθερωμένη και χειραφετημένη ζωή απ’ τα δεσμά της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης, να μπορέσει επιτέλους να βιωθεί.
137 χρόνια μετά, το Σικάγο είναι εδώ για να μας υπενθυμίσει ότι τίποτα δεν κερδήθηκε χωρίς αγώνα και θυσίες. Η συλλογική δύναμη και ευφυΐα των αγωνιζόμενων ανθρώπων μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Με οργάνωση και αγώνα μπορούμε και πάλι να τσακίσουμε τους εχθρούς της ζωής και της εργασίας μας και να τους πετάξουμε στον κάλαθο της ιστορίας, φέρνοντας την επανάσταση και την αναρχία από το μακρινό μέλλον στο ιστορικό παρόν, κάνοντας αυτό που φαντάζει ουτοπία ρεαλιστική πρόταση, την μόνη βιώσιμη πρόταση, την μόνη αναγκαία εφαρμόσιμη για την ζωή, την ελευθερία, την ισότητα, την κοινωνική αλληλοβοήθεια και την ευημερία όλων.
1η Μάη όλοι και όλες στους δρόμους
Στηρίζουμε την απεργιακή μοτοπορεία της ΣΒΕΟΔ
Αποχή από τις εκλογές – Ταξική και Πολιτική οργάνωση – Μόνη λύση η Επανάσταση
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΝΑΡΧΙΚΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ
