Εισαγωγικό σημείωμα της μετάφρασης: Το παρακάτω κείμενο αποτελείται από αποσπάσματα της επιστολής του Μιχαήλ Μπακούνιν την οποία συνέγραψε και απέστειλε το 1870 στον Σεργκέι Νετσάγιεφ ως απάντηση στην “Κατήχηση του Επαναστάτη”. Συγκεκριμένα, τα αποσπάσματα που συνετέθηκαν πραγματεύονται ζητήματα σχετικά με την φύση και τον χαρακτήρα της επανάστασης, σχετικά με τον ρόλο, τους στόχους και τα καθήκοντα ενός μυστικού επαναστατικού συνδέσμου, καθώς και την την σχέση αυτού, αποτελώντας την αναρχική πολιτική οργάνωση, με τον λαό. Διαβάζοντας, τα τμήματα της απάντησης του Μ. Μπακούνιν που ακολουθούν, καθίστανται σαφείς οι θέσεις του σχετικά με τα παραπάνω ζητήματα, καθώς και η πλήρης διαφοροποίηση και η κριτική που άσκησε προς τον Σ. Νετσάγιεφ για τις θέσεις που ο δεύτερος κατέγραψε στην “Κατήχηση του Επαναστάτη”, η συγγραφή της οποίας από ορισμένους μελετητές λανθασμένα έχει αποδοθεί και στον Μ. Μπακούνιν από κοινού με τον Σ. Νετσάγιεφ. Το κείμενο στην μορφή που ακολουθεί αλιεύτηκε και μεταφράστηκε από την παρακάτω ηλεκτρονική πηγή: https://www.marxists.org/reference/archive/bakunin/works/1870/rebuke.html
“Καταρχάς, οι απόψεις μας διαφέρουν σχετικά με το ότι δεν αναγνωρίζεται η χρησιμότητα, ή ακόμη και η δυνατότητα, καμίας επανάστασης εκτός από μια αυθόρμητη ή λαϊκή κοινωνική επανάσταση. Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι οποιαδήποτε άλλη επανάσταση είναι ανέντιμη, επιβλαβής και σπέρνει τον θάνατο στην ελευθερία και τους ανθρώπους. Τους καταδικάζει σε μια μια νέα φτώχεια και μια νέα σκλαβιά… [Στην συνέχεια αναφέρει ότι η εξαιρετικά διευρυμένη δύναμη του κράτους και ο στρατιωτικός/αστυνομικός μηχανισμός έχει] οπλίσει το κράτος με τέτοια τεράστια δύναμη, που όλες οι επινοημένες μυστικές συνωμοσίες, οι μη λαϊκές απόπειρες, οι ξαφνικές επιθέσεις, οι αιφνιδιασμοί και τα πραξικοπήματα – είναι βέβαιο ότι θα συντριβούν εναντίον του. Αυτό (ενν: το κράτος) μπορεί να καταλυθεί μονάχα από μια αυθόρμητη επανάσταση του λαού.
“Έτσι, ο μοναδικός στόχος ενός μυστικού συνδέσμου πρέπει να είναι, όχι η δημιουργία μιας τεχνητής δύναμης έξω από τον λαό, αλλά η παρακίνηση, η ένωση και η οργάνωση της αυθόρμητης δύναμης του λαού· επομένως, ο μόνος πιθανός, ο μόνος πραγματικός επαναστατικός στρατός δεν βρίσκεται έξω από τον λαό, είναι ο ίδιος ο λαός. Είναι αδύνατον να παρακινήσεις τον λαό τεχνητά. Οι επαναστάσεις του λαού γεννιούνται από την εξέλιξη των γεγονότων… Υπάρχουν ιστορικές περίοδοι οπότε οι επαναστάσεις είναι απλώς αδύνατες· υπάρχουν άλλες περίοδοι που είναι αναπόφευκτες… Υποστηρίζω ότι μια λαϊκή κοινωνική επανάσταση είναι αναπόφευκτη παντού στην Ευρώπη. Θα ανάψει άραγε σύντομα η φλόγα; Και πού θα γίνει αυτό πρώτα; … Κάνεις δεν μπορεί να προβλέψει. Ίσως θα φουντώσει σε έναν χρόνο, ή ακόμη και νωρίτερα, ή ίσως σε δέκα ή είκοσι χρόνια. Αυτό δεν έχει σημασία, και οι άνθρωποι που είναι αποφασισμένοι να υπηρετήσουν ειλικρινά αυτόν τον σκοπό, δεν θα τον υπηρετήσουν για την δική τους ευχαρίστηση. Όλοι οι μυστικοί σύνδεσμοι που θέλουν να είναι πραγματικά χρήσιμοι σ’ αυτό, πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να απαρνηθούν όλη την νευρικότητα, όλη την ανυπομονησία…”
“Εάν ο λαός είναι ο επαναστατικός στρατός μας, εδώ βρίσκεται το γενικό επιτελείο μας, εδώ βρίσκεται το πολύτιμο υλικό της μυστικής οργάνωσης. “Όμως, αυτός ο κόσμος πρέπει να οργανωθεί και να ηθικοποιηθεί πραγματικά, ενώ το σύστημα σας τον διαφθείρει και προετοιμάζει μέσα του προδότες ενάντια στο ίδιο σας το σύστημα και εκμεταλλευτές του λαού… Διαλέξτε ανάμεσα τους εκατό άτομα στην τύχη και βάλτε τους σε μια συνθήκη στην οποία θα τους επιτρεπόταν να εκμεταλλευτούν και να καταπιέσουν τον λαό – θα μπορούσε κάποιος να είναι σίγουρος ότι αυτοί θα τον εκμεταλλευτούν και θα τον καταπιέσουν. Αυτό συνεπάγεται ότι υπάρχει σ’ αυτούς ελάχιστη γνήσια αρετή. Πρέπει, λοιπόν, να χρησιμοποιήσουμε την συνθήκη της φτώχειας τους που τους κάνει ενάρετους άθελα τους και μέσω της συνεχούς προπαγάνδας και της δύναμης της οργάνωσης, να αφυπνίσουμε, να αναθρέψουμε και να ισχυροποιήσουμε μέσα τους αυτή την αρετή και να την κάνουμε παθιασμένα συνειδητή. Ενώ εσείς [Νετσάγιεφ] κάνετε το αντίθετο: ακολουθώντας το σύστημα των Ιησουιτών εσείς συστηματικά σκοτώνετε όλα τα προσωπικά ανθρώπινα αισθήματα μέσα τους… τους εκπαιδεύετε στο ψέμα, στην καχυποψία, στην κατασκοπεία και την κατάδοση… “Ας ξεκινήσουμε ορίζοντας πιο συγκεκριμένα τον στόχο, το νόημα και τον σκοπό αυτής της [μυστικής] οργάνωσης. Όπως έχω αναφέρει αρκετές φορές παραπάνω, σύμφωνα με το σύστημα μου, η οργάνωση αυτή δεν πρέπει να αποτελέσει τον επαναστατικό στρατό – πρέπει να έχουμε μονάχα έναν επαναστατικό στρατό: τον λαό – η οργάνωση πρέπει να είναι μόνο το επιτελείο αυτού του στρατού, ο οργανωτής όχι μόνο της δικής της δύναμης αλλά και εκείνης του λαού… Μια επαναστατική ιδέα είναι επαναστατική, ζωτική, πραγματική και αυθεντική μόνο επειδή εκφράζει και μόνο όσο αντιπροσωπεύει τα λαϊκά ένστικτα που αποτελούν αποτέλεσμα της ιστορίας. Με το να προσπαθεί να φορτώσει στον λαό την δική της σκέψη – ξένη προς το ίδιο του το ένστικτο – υπονοεί μια επιθυμία να τον υποδουλώσει σε ένα νέο κράτος… Η οργάνωση πρέπει να διαποτίζεται ειλικρινά από την ιδέα ότι είναι υπηρέτης και αρωγός, αλλά ποτέ αφέντης του λαού, ποτέ διοικητής του λαού κάτω από οποιαδήποτε πρόφαση, ούτε ακόμη κάτω από την πρόφαση της ευημερίας των ανθρώπων. “Η οργάνωση έρχεται αντιμέτωπη με ένα τεράστιο έργο: όχι μόνο να προετοιμάσει την επιτυχία της λαϊκής επανάστασης μέσω της προπαγάνδας και της ένωσης των λαϊκών δυνάμεων, όχι μόνο να καταστρέψει ολοκληρωτικά, μέσω της δύναμης αυτής της επανάστασης, ολόκληρη την υπάρχουσα οικονομική, κοινωνική και πολιτική τάξη, αλλά επιπλέον … να καταστήσει αδύνατη μετά την λαϊκή νίκη την εγκαθίδρυση οποιασδήποτε κρατικής εξουσίας επί του λαού – ακόμη και της πιο επαναστατικής, ακόμη και της δικής της εξουσίας – επειδή κάθε εξουσία, όπως κι εάν αυτοαποκαλείται, θα υποβάλλει αναπόφευκτα τον λαό στην παλιά του σκλαβιά με μια νέα μορφή. Επομένως η οργάνωση μας πρέπει να έχει γερές ρίζες για να επιβιώσει στην πρώτη νίκη του λαού και – αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο – η οργάνωση πρέπει να είναι τόσο βαθιά διαποτισμένη με τις αρχές της που να μπορεί να ελπίζει κανείς ότι ακόμη και στην μέση της επανάστασης δεν θα άλλαζε τις θέσεις, ή τον χαρακτήρα ή της κατεύθυνση της.
“Ποια, λοιπόν, πρέπει να είναι αυτή η κατεύθυνση; Ποιοι θα είναι ο κύριος στόχος και το καθήκον της οργάνωσης; Να βοηθήσει τον λαό να πάρει την ζωή στα χέρια του πάνω στην βάση της πλήρους και καθολικής ανθρώπινης ελευθερίας, χωρίς την παραμικρή παρέμβαση ακόμη και από μια προσωρινή ή μεταβατική εξουσία…
“Είμαστε οι πιο σκληροί πολέμιοι κάθε επίσημης εξουσίας, ακόμη κι εάν αυτή είναι υπερ-επαναστατική εξουσία. Είμαστε εχθροί κάθε επίσημα αναγνωρισμένης δικτατορίας Είμαστε κοινωνικοί επαναστάτες αναρχικοί. Αλλά θα ρωτήσετε, εάν είμαστε αναρχικοί, με ποιο δικαίωμα και με ποια μέθοδο επιθυμούμε να επηρεάσουμε τον λαό; Αφού απορρίπτουμε κάθε εξουσία, με την βοήθεια ποιας δύναμης ή μάλλον με ποια δύναμη θα καθοδηγήσουμε την επανάσταση του λαού; Μέσω μιας αόρατης δύναμης – μη αναγνωρισμένης από κανέναν, μη επιβαλλόμενης από κανέναν – μέσω της οποίας η συλλογική δικτατορία της οργάνωσης μας θα είναι η πιο ισχυρή, και όσο αυτή παραμένει αόρατη και μη αναγνωρισμένη, τόσο θα παραμένει χωρίς καμία πραγματική νομιμότητα και σημασία.”
Φανταστείτε… μια μυστική οργάνωση που έχει διασκορπίσει τα μέλη της σε μικρές ομάδες σε ολόκληρη την επικράτεια της Αυτοκρατορίας, αλλά εντούτοις είναι σφικτά ενωμένη: εμπνεόμενη από ένα κοινό ιδεώδες… μια οργάνωση η οποία δρα παντού σύμφωνα με ένα κοινό πλάνο. Αυτές οι μικρές ομάδες, άγνωστες στον οποιοδήποτε καθώς είναι, δεν έχουν καμία επίσημη εξουσία αλλά είναι ισχυρές στις ιδέες τους, οι οποίες εκφράζουν τα πιο ουσιώδη από τα ένστικτα του λαού, τις επιθυμίες και τις αξιώσεις του… Εν τέλει, είναι ισχυρές μέσω της αλληλεγγύης η οποία ενώνει όλες τις αόρατες ομάδες σε ένα οργανικό όλον… αυτές οι ομάδες μπορούν να καθοδηγήσουν το λαϊκό κίνημα χωρίς να αποζητούν για τις ίδιες προνόμια, τιμές ή εξουσία, και περιφρονώντας όλα τα φιλόδοξα άτομα που είναι διαιρεμένα και μάχονται μεταξύ τους, μπορούν να το καθοδηγήσουν στην μεγαλύτερη δυνατή συνειδητοποίηση του κοινωνικοοικονομικού ιδεώδους και στην οργάνωση της πληρέστερης ελευθερίας για τον λαό. Αυτό είναι που αποκαλώ συλλογική δικτατορία της μυστικής οργάνωσης.
“Αυτή η δικτατορία είναι απαλλαγμένη από κάθε ιδιοτέλεια, ματαιοδοξία και φιλοδοξία καθώς είναι ανώνυμη, αόρατη και δεν δίνει το πλεονέκτημα ή την τιμή ή την επίσημη αναγνώριση της εξουσίας σε ένα μέλος της ομάδας ή στις ίδιες τις ομάδες. Δεν απειλεί την ελευθερία του λαού γιατί είναι απαλλαγμένη από κάθε επίσημο χαρακτήρα…”
“Επιθυμήσατε, και ακόμα επιθυμείτε, να μετατρέψετε την δική σας ανιδιοτελή σκληρότητα, τον δικό σας πραγματικά ακραίο φανατισμό, σε κανόνα της κοινής ζωής… Απαρνηθείτε το σύστημα σας και θα γίνεται ένας πολύτιμος άνθρωπος. Εάν, παρ’ όλα αυτά, δεν επιθυμείτε να το απαρνηθείτε, θα γίνετε σίγουρα ένας επιβλαβής αγωνιστής, άκρως καταστροφικός όχι για το κράτος αλλά για την υπόθεση της ελευθερίας…”
Μετάφραση: anarchism.espivblogs.net
