Βιβλιοπαρουσίαση
Πριν από μερικά χρόνια εκδόθηκε από τους συντρόφους της συλλογικότητας Αναρχικοί για την Κοινωνική Απελευθέρωση (ΑΚΑ), «Το μικρό βιβλίο του ελευθεριακού κομμουνισμού». Πρόκειται για μια μετάφραση κειμένων από την συντακτική ομάδα του ιστότοπου libcom.org, μέλη της οποίας δραστηριοποιούνται στην Αναρχική Ομοσπονδία της Αγγλίας, στους Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου την ιστορική IWW, καθώς και σε άλλες αναρχοσυνδικαλιστικές ενώσεις.
Όπως λέει και στην εισαγωγή του: «Το βιβλίο που κρατάς στα χέρια σου δεν αποτελεί έργο κάποιων “ειδικών”, ακαδημαϊκών ή “διανοούμενων”. Είναι ένα συλλογικό έργο εργαζόμενων, άνεργων ή επισφαλών σαν εσένα.» Και είναι πράγματι έτσι διότι μέσα από έναν απλό και ξεκάθαρο λόγο το βιβλίο αυτό ανοίγει το θέμα αλλά δεν το εξαντλεί. Είναι ένα βιβλίο εισαγωγής στο μεγάλο ζήτημα του ελευθεριακού κομμουνισμού ως οργανωσιακό πρόταγμα για την κοινωνική χειραφέτηση.
Στις 73 σελίδες του ο αναγνώστης θα αντιληφθεί το «γιατί» αλλά και το «πως» μπορούν οι σημερινές συνθήκες εκμετάλλευσης και ανασφάλειας που βιώνει ο καθένας & καθεμιά μας να αλλάξουν. Η ανάλυση ξεκινάει από τον καπιταλισμό ως κοινωνικό σύστημα, συνεχίζει με το κράτος ως τον θεσμικό φορέα υποστήριξης του συστήματος ανισοτήτων, προσεγγίζει εκ νέου το ζήτημα των τάξεων, της εργασίας αλλά και του τρόπου αγώνα με μια κριτική προσέγγιση στα συνδικάτα, προκρίνοντας την άμεση δράση ως τη βασική μέθοδο αγώνα τόσο στους εργασιακούς χώρους, όσο και στην κοινότητα. Στο βιβλίο υπάρχει ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στο περιβάλλον και εδώ τελειώνει θα έλεγα το «ελευθεριακό» περίβλημα του βιβλίου αυτού.
Το τελευταίο κεφάλαιο εξηγεί τον πυρήνα της θεματολογίας του βιβλίου που δεν είναι άλλο από το τι εννοούμε ως Αναρχικοί όταν μιλάμε για τον «κομμουνισμό». Στην ουσία το κεφάλαιο αυτό ανοίγει αλλά δεν κλείνει το θέμα, αντίθετα αποτελεί τροφή για σκέψη κάτι στο οποίο προτρέπετε ο αναγνώστης με την προτεινόμενη βιβλιογραφία στα ελληνικά που είναι και αυτή ενδεικτική.
Ο Ελευθεριακός Κομμουνισμός αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο του Ιστορικού Μείζονος Αναρχισμού, μιας και αποτελεί σημείο σύγκλισης τόσο της Αναρχοκομουνιστικής προσέγγισης (βλέπε πλατφόρμα, κοκ) αλλά και του Αναρχοσυνδικαλισμού, μιας και η CNT Ισπανίας τον είχε σαν οργανωτικό όραμα της κοινωνίας μετά την επανάσταση. Σίγουρα ο Ελευθεριακός Κομμουνισμός είναι η έκφραση του μαζικού Αναρχικού Κινήματός και προσδίδει συγκεκριμένο νόημα στον Αναρχισμό ως πολιτική και κοινωνική επιδίωξη.
Κάποτε είχα διαβάσει σε ένα αυτοκόλλητο που είχε ως υπόβαθρο την διάσημη φωτογραφία μιας αναρχοσυνδικαλίστριας –εργαζόμενης της CNT-FAI που κρατάει την μαυροκόκκινη σημαία και έλεγε: «Ενάντια σε κάθε εξουσία, για τον κομουνισμό και την Αναρχία». Παρόλο που συμφωνώ στην ουσία του, θεωρώ την επίκληση «για τον κομουνισμό και την Αναρχία» στις μέρες μας κάτι αρκετά αφηρημένο που ίσως μας έρχεται στο σήμερα αποιδεολογικοποιημένο. Μιας και ιστορικά στο οργανωμένο και πλειοψηφικό ρεύμα του ο Αναρχισμός (είτε ο Αναρχοσυνδικαλισμός, είτε ο υπέρ της οργάνωσης Αναρχοκομουνισμός) προσέγγιζε την Αναρχία ως ΙΔΕΑ μέσω της θέασης ενός χειραφετημένου κόσμου διαμέσου του ελευθεριακού κομμουνισμού που ως ανοικτή οργανωτική προσέγγιση απαντούσες στην ερώτηση του «πως θα λειτουργεί» η νέα κοινωνία. Πιστεύω δε, ότι παρόλες τις ατέλειες ή τις αστοχίες της «πρώτης φοράς» το καλοκαίρι του 1936 στην Ισπανία φτάσαμε πολύ κοντά στην εφαρμογή του ή έστω πήραμε μια μικρή γεύση που συνεχίζει να μας εμπνέει ακόμα, γιαυτό και θα συμφωνήσω με την κατακλείδα αυτού του μικρού σε όγκο – αλλά μεγάλο σε περιεχόμενο βιβλίου ότι: «Αυτό το κίνημα σε διαφορετικές ιστορικές στιγμές και τόπους το ονόμασαν “αναρχικό κομμουνισμό”, “ελευθεριακό σοσιαλισμό” ή απλά “σοσιαλισμό” ή “κομμουνισμό”. Αυτό που έχει σημασία όμως, δεν είναι το όνομα ή η ιδεολογική ταμπέλα αλλά ή ύπαρξη του, όχι μόνο ως μελλοντικό ιδανικό αλλά ως η ζωντανή ενσωμάτωση των ζωών μας, των αναγκών μας και του πνεύματος της αντίστασης, στην καθημερινότητα μας. Αυτό το πνεύμα της αντίστασης υπάρχει, και υπήρχε πάντα, σε κάθε κοινωνία και κάτω από κάθε καθεστώς όπου υπήρχε αδικία και εκμετάλλευση. Έτσι υπάρχει λοιπόν και η δυνατότητα για έναν κόσμο βασισμένο στην ελευθερία και την ισότητα για όλους.»
Σε μια εποχή συγχυτική και αφηρημένη με την «δημιουργική απροσδιοριστία» να κυριαρχεί όχι μόνο ως «ο λόγος της εξουσίας» όπως θα έλεγε ο Λακάν, αλλά και μέσα στα κινήματα εξαιτίας της εσωστρέφειας και τη διαθεματικότητας που δημιουργεί η παρούσα συνθήκη, η επιστροφή προς τον βασικό πυρήνα του Αναρχισμού και αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Κοινωνικό και Ταξικό Αγώνα -αλλά και όχι μόνο- ο οποίος πρέπει να έχει σαφή θέση, μορφή και περιεχόμενο είναι επιβεβλημένος. Στον βαθμό αυτό, εκδόσεις σαν αυτό «Το μικρό βιβλίο του ελευθεριακού κομμουνισμού» μας υπενθυμίζει ότι την ουσία του αγώνα που αγωνιζόμαστε ιστορικά ως Αναρχικοί: Για την κοινωνική Απελευθέρωση. Είτε λοιπόν Κοινωνικός Αναρχισμός για την ελευθερία που θα έλεγε και ο αείμνηστος Μάραιη Μπούκτσιν είτε για τον «Ελευθεριακό Κομμουνισμό και την Αναρχία» που λέμε εμείς οι νεότεροι του, το μήνυμα ως μορφή και περιεχόμενο παραμένει το ίδιο και διαχρονικό. Και μην ξεχνάτε: «Έχουμε πόλεμο. Είναι παγκόσμιος. Και ήταν πάντα ταξικός.»
Αργύρης Αργυριάδης
*Για όποιον/αν ήθελε να κατεβάσει το βιβλίο μπορεί να το κάνει από εδώ: https://www.scribd.com/document/606996379/T%CE%BF-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-E%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%8D-K%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D?fbclid=IwAR0Sx3iR4l52DTFZgr1iRDNycIIPsyAqPVXZT0ODxxnhdFr-7BOnWWoiQnQ
