Με αφορμή τις πρόσφατες φοιτητικές εκλογές: 10 λόγοι για να μην οργανωθείς σε κομματική παράταξη
(Του Αναρχικού Στεκιού Φιλοσοφικής, Οκτώβρης 2022)
10 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΟΡΓΑΝΩΘΕΙΣ ΣΕ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ
Το κείμενο αυτό δεν υποστηρίζει την «αποπολιτικοποίηση». Δεν προκρίνει χυδαίες ατομικιστικές λύσεις τύπου «ο καθένας για την πάρτη του» ούτε την αδιαφορία για την κοινωνική και πολιτική ζωή. Αντίθετα, προτείνουμε μια πολιτικοποιημένη συμμετοχή στα φοιτητικά και ευρύτερα κοινωνικά και ταξικά δρώμενα, την συλλογικοποίηση και την οργάνωση, με την διαφορά ότι αυτές οι έννοιες βρίσκονται κατ’ εμάς σε αντιπαράθεση με την οργάνωση σε κομματική παράταξη.
- ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΠΡΩΤΑ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΨΗΦΟΥΣ
Μπορεί να φαντάζει τετριμμένο αναρχικό επιχείρημα αλλά είναι η πλήρης αλήθεια. Οι φοιτητικές παρατάξεις είναι νεολαίες κομμάτων και είναι απόλυτα εξαρτημένες από τα κόμματα αναφοράς τους. Μέσα στα πανεπιστήμια εκφράζουν την στρατηγική του κόμματος τους, στο οποίο λογοδοτούν για την δράση τους και δουλεύουν γι’ αυτό. Οι φοιτητές των κομματικών παρατάξεων στοχεύουν στην κομματική εκλογική ενίσχυση λειτουργώντας με αποκλειστικό γνώμονα το κομματικό συμφέρον. Όσο κι αν χαλάει τα ρομαντικά αφηγήματα που μπορεί να έχουν ορισμένα κομματικά μέλη, για τους ανώτερους αυτών των κομμάτων θα είσαι πάντα μόνο ένα πράγμα: μια ψήφος.
- ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΨΑΧΝΟΥΝ ΠΕΛΑΤΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΣΟΤΙΜΟΥΣ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΥΣ
Ο τρόπος αναζήτησης των ψηφοφόρων και των νέων μελών διαφέρει βέβαια από παράταξη σε παράταξη. Διαχρονικά οι παρατάξεις της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ επιχειρούσαν την αναζήτηση κομματικής πελατείας μέσα από ρουσφέτια, παροχή σημειώσεων και χυδαία πάρτι. Αντίθετα οι κομματικές παρατάξεις της αριστεράς ψάχνουν τους νέους ψηφοφόρους με τρόπο που παραπέμπει περισσότερο σε πώληση προϊόντος: στενό μαρκάρισμα του υποψήφιου πελάτη και πολιορκία σε αμφιθέατρα, διαδρόμους και όπου αλλού τους ξεμοναχιάσουν. Ελάχιστοι φοιτητές δεν το έχουν βιώσει!
- ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΑΡΧΙΚΑ ΔΟΜΗΜΕΝΕΣ
Τόσο οι καθεστωτικές παρατάξεις (π.χ. ΔΑΠ, BLOCO, ΠΑΣΠ) που στηρίζουν το υπάρχον οικονομικό και πολιτικό σύστημα, όσο και οι κομμουνιστικές, που στηρίζουν τα καθεστώτα της «δικτατορίας του προλεταριάτου» (που ιστορικά αποτέλεσαν κομματικές δικτατορίες επί του προλεταριάτου) αποτελούν ιεραρχικά δομημένα σώματα. Είτε «σφιχτά» είτε «χαλαρά» δομημένα, τα σώματα αυτά δεν προκρίνουν την ισότιμη συμμετοχή των μελών τους στην λήψη αποφάσεων. Ακόμα και εκείνες οι παρατάξεις της εξωκοινοβουλετικής αριστεράς που προσπαθούν να αντιγράψουν τάχα «ελευθεριακά» μοντέλα εσωτερικής διάρθρωσης και έχουν μια σχετική αυτονομία από τα κόμματα που ανήκουν, στην πραγματικότητα αποτελούν καρικατούρες των εξουσιαστικών ιδεολογιών που πρεσβεύουν. Χιλιοδιασπασμένες και αλληλοσυγκρουόμενες παλεύουν ποια θα πάρει το κεφάλι έναντι της άλλης μέσα στην παραταξιακή ιεραρχία, μια «μάχη» που πολλές φορές τους οδηγεί σε εσωτερικά ξυλοφορτώματα που δείχνουν την.. «ελευθεριακότητα» τους.
- ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
Όλες οι κομματικές φοιτητικές νεολαίες προσπαθούν να συμβάλλουν στο κυνήγι της εξουσίας. Στοχεύουν δηλαδή, τα κόμματα τους είτε να πάρουν κοινοβουλευτικά την αστική εξουσία (αυτό αφορά κυρίως τις νεολαίες της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ) είτε παλεύουν για την αντικατάσταση της αστικής εξουσίας από την «δικτατορία του προλεταριάτου». Σε καμία περίπτωση δεν θέλουν η πολιτικοποίηση των νέων να οδηγήσει στην διαμόρφωση επαναστατικού κινήματος ανατροπής του κράτους και του καπιταλισμού και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας ισότητας χωρίς τάξεις και εξουσία, στην οποία ο λαός θα πάρει την ζωή και την τύχη στα χέρια του, θα είναι αυτεξούσιος και κύριος των κοινωνικών υποθέσεων. Με άλλα λόγια, πολιτικοποίηση για αυτούς δεν είναι η ενεργή συμμετοχή των φοιτητών και κατ’ επέκταση όλου του λαού στην λήψη των αποφάσεων, αλλά η παθητική ενίσχυση των κομματικών αποφάσεων.
- ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΑΠ, BLOCO ΚΑΙ ΠΑΣΠ
Σχετικά με τις παρατάξεις αυτές τα πράγματα είναι απλά. Πρόκειται για εγκάθετες νεολαίες των τριών κομμάτων εξουσίας. Μπορούν να κριθούν τόσο από τα πεπραγμένα των κομμάτων τους ως κυβερνήσεις όσο και από τον τρόπο δράσης τους ως κομματικά εντεταλμένοι μέσα στα πανεπιστήμια. Τι σημαίνουν αυτά τα κόμματα για την κοινωνική πλειοψηφία, ποιες είναι οι αντιλαϊκές, αντεργατικές και αντικοινωνικές πολιτικές που έχουν εφαρμόσει είναι πράγματα γνωστά και στο παρόν κείμενο δεν χωράει μια τέτοια ανάλυση.
Ας μείνουμε λοιπόν, στο κομμάτι των πανεπιστημίων, αναφέροντας τρεις σταθμούς: νόμος Διαμαντοπούλου (ΠΑΣΟΚ), νόμος Γαβρόγλου (ΣΥΡΙΖΑ), νόμος Κεραμέως (Ν.Δ.). Τρία νομοσχέδια που χτύπησαν τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης και άνοιξαν τον δρόμο για περαιτέρω σύνδεση πανεπιστημίου/αγοράς υποτιμώντας τις σπουδές και τα πτυχία. Στόχος των τριών κυβερνητικών κομμάτων ήταν και είναι η διατήρηση του ταξικού πανεπιστημίου (δεν μπορεί να υπάρξει άλλωστε μη ταξικό πανεπιστήμιο μέσα στο υπάρχον ταξικό σύστημα) και άρα η ενίσχυση των κερδών του κεφαλαίου, η μείωση του κόστους της εργατικής δύναμης, οι ταξικοί φραγμοί στην εκπαίδευση, η απρόσκοπτη λειτουργία της ως ιδεολογικού μηχανισμού στα χέρια του κράτους και της κυρίαρχης οικονομικής κοινωνικής τάξης για την διαιώνιση της εξουσίας τους.
Όσοι διατείνονται για μεταξύ τους διαφορές, όσοι πιστεύουν ότι υπάρχουν ουσιαστικές πολιτικές διαφορές και όχι απλά διαφορετικές «συνταγές» αστικής πολιτικής διαχείρισης ανάμεσα σε Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, στην πραγματικότητα απλώς δείχνουν ποια κυβέρνηση θέλουν για να εξυπηρετήσει τα αστικά συμφέροντα ενάντια στον λαό και την εργατική τάξη. Είναι καιρός να τους γυρίσουμε την πλάτη!
- ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η «Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας» είναι η φοιτητική παράταξη που πρόσκειται στο ΚΚΕ και αποτελεί τον πιο αντιπροσωπευτικό εκπρόσωπο του μαρξισμού-λενινισμού μέσα στα πανεπιστήμια. Η κοσμοθεωρία της πρεσβεύει την απόλυτη ιεραρχία και την απόλυτη διάκριση και ανισότητα μεταξύ των καθοδηγητών (της Κεντρικής Επιτροπής) και των απλών μελών. Αυτή η ιεραρχική διάκριση αντανακλά και τον στρατηγικό της στόχο: την κατάληψη του κράτους από την κομματική πρωτοπορία, την ανάδειξη της ως απόλυτη εξουσία επί του λαού και συνακόλουθα την αναπαραγωγή ανισοτήτων, που τάχα αντιπαλεύει. Μια ματιά στα δεσποτικά «σοσιαλιστικά» καθεστώτα όλων των χωρών και όλων των παραλλαγών που εγκαθιδρύθηκαν κατά τον προηγούμενο αιώνα είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς τι συνεπάγεται η εξουσιαστική αυτή ιδεολογία, η οποία δεν καταργεί τις κοινωνικές τάξεις και τις καταπιεστικές κοινωνικές σχέσεις που υπάρχουν μέσα στον καπιταλισμό, αντίθετα τις αντικαθιστά με νέες, το ίδιο αντιλαϊκές και αντεργατικές.
Η «Πανσπουδαστική» στοχεύει στην πλήρη ηγεμονία κάθε φοιτητικού αγώνα και την υπαγωγή του στα κομματικά σχέδια. Δεν διστάζει να προδώσει αγώνες που δεν ελέγχει, να συκοφαντήσει αντιπάλους, ακόμα και να οργανώσει βίαιες επιθέσεις. Μπαίνοντας στην Πανσπουδαστική, αν δεν έχεις την τύχη να είσαι από τους «λίγους» που θα ανέβουν στην ιεραρχία, θα είσαι πάντα ένας εντολοδόχος των ανωτέρων, ζώντας μια μικρογραφία των ταξικών σχέσεων ενός εργοστασίου, μιας εταιρίας, μιας οποιασδήποτε αστικής επιχείρησης.
- ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΑΑΚ
Η ΕΑΑΚ είναι και αυτή μια παράταξη που πρεσβεύει την μαρξιστική-λενινιστική κοσμοθεωρία. Με την διαφορά ότι είναι τεμαχισμένη σε τάσεις, που η κάθε μία βλέπει με διαφορετικό τρόπο τα σοσιαλιστικά καθεστώτα του προηγούμενου αιώνα. Αρνούνται να δεχτούν ότι η πρακτική εφαρμογή της ιδεολογίας τους φανερώνει απλώς τον χαρακτήρα της και επομένως προσπαθούν να την κατακρεουργήσουν με 200 διαφορετικές αναγνώσεις για να βρουν «τι πήγε λάθος». Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι να μην πιστεύουν καν εν τέλει στην ιδεολογία τους και να καταλήγουν να υποστηρίζουν σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις εντός του καπιταλιστικού κράτους.
Η ρεφορμιστική πολιτική της ΕΑΑΚ (η στόχευση δηλαδή στην μεταρρύθμιση του συστήματος και όχι στην ανατροπή του) την οδηγεί σε μια πολιτική ενσωμάτωσης. Τα προηγούμενα χρόνια η ΕΑΑΚ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έπαιξαν ενεργό ρόλο στην αναρρίχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, με τον οποίον συμπορεύονταν και εκλογικά στα πανεπιστήμια μέσα από την παράταξη ΑΡΕΝ, που πλέον πρόσκειται στην ΛΑΕ, διάσπαση της οποίας είναι το BLOCO. Όμως και κατά τα χρόνια της κυβέρνησης της Ν.Δ. δεν άλλαξε ο ρόλος της ΕΑΑΚ. Παρουσιάζοντας κάθε τι ως «ιδεολογική εμμονή της δεξιάς» διαχέουν τις αυταπάτες ότι μια «σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση» είναι πιο ευνοϊκή για τα φοιτητικά συμφέροντα, λες και δεν ζήσαμε ποτέ την τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ! Αυτονόητα η μεγάλη πλειοψηφία που ψήφιζε ΕΑΑΚ στις φοιτητικές εκλογές, όταν έρθει η στιγμή των κοινοβουλευτικών εκλογών θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ και όχι ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που είναι ο μεγάλος κερδισμένος της πολιτικής της ΕΑΑΚ. Ευχόμαστε ο κόσμος αυτός να γυρίσει την πλάτη σε αμφότερους!
Τέλος, η ΕΑΑΚ, προκειμένου να «ανοιχτεί» προς άλλες δυνάμεις πολλές φορές αντιγράφει συνθήματα τους και προβάλλει υπερεπαναστατική φρασεολογία κάνοντας «επιθέσεις φιλίας». Είναι η λογική του οπορτουνισμού αυτή που την χαρακτηρίζει στην οποία τσιμπάνε μόνο αφελείς ή μόνο αντίστοιχοι οπορτουνιστές. Ενώ από την μία η ΕΑΑΚ είναι «ΑΝΤΙ-ΚΚΕ» και «ΑΝΤΙ-ΑΝΑΡΧΙΚΗ» από την άλλη ψάχνει απελπισμένα ενωτικές συνεργασίες και μέτωπα μπας και καταφέρει να ενισχυθεί η ίδια!
- ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ Ή ΧΑΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ;
Όσον αφορά την ΔΑΠ, το BLOCO και την ΠΑΣΠ τα πράγματα είναι και πάλι απλούστατα. Δεν γίνεται να πιστεύει κανείς ότι οι παρατάξεις αυτές μπορούν να ενισχύσουν τις φοιτητικές διεκδικήσεις από την στιγμή που τα κόμματα τους ως κυβερνήσεις τις πολέμησαν. Οι παρατάξεις αυτές διεισδύουν στα πανεπιστήμια για να εγκλωβίσουν δυνάμεις φοιτητών/τριών στις κομματικές-κυβερνητικές τους ατζέντες, στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται η συνεχής υποτίμηση των σπουδών, η απρόσκοπτη κερδοφορία του κεφαλαίου και όλα όσα περιγράψαμε πιο πάνω. Τα κομματικά αυτά μορφώματα είναι εκπρόσωποι των δεινών που ζούμε και όχι υποστηρικτές των διεκδικήσεων των φοιτητών/τριών.
Όσον αφορά την Πανσπουδαστική η ιστορία δείχνει ότι οι αγώνες που καθοδηγούν οι σταλινικοί του ΚΚΕ σταματούν εκεί που το Κόμα έχει ολοκληρώσει τον εισοδισμό του. Φτάνει έως εκεί που η “ενίσχυση του κόμματος” βρίσκει αδιέξοδο και δεν μπορεί να εισπράξει κάτι περισσότερο. Όπου το ΚΚΕ ηγεμόνευσε στα κινήματα δεν άργησε και η στιγμή της υποχώρησης, η παράδοση των καταλήψεων (όπως το 2006-7 σε πολλές σχολές), το σπάσιμο των απεργιών, της εγκατάλειψης του “αγώνα”. Όπου το ΚΚΕ έχει πάρει το “κεφάλι” και σήμερα, το ίδιο θα κάνει κι ας μην έχει κανείς αυταπάτες ως προς αυτό.
Όσον αφορά την ΕΑΑΚ οι αγώνες πάνε έως εκεί που η ρεφορμιστική πολιτική της ενσωμάτωσης και των αυταπατών συναντά τα εγγενή της όρια. Ως εκεί που έχει αναπτυχθεί μια δυναμική, η οποία θα μετακυληθεί στην κάλπη για την εναλλαγή κυβέρνησης. Οι αγώνες που ελέγχονται από την ΕΑΑΚ και γενικά τους οπορτουνιστές, είναι αγώνες που δεν οδηγούν σε νίκες και ανατροπές αλλά στην τροφοδότηση της σοσιαλδημοκρατίας, του «λιγότερου κακού», στον συμβιβασμό με το αστικό πολιτικό σύστημα.
- ΤΟ ΠΟΥ ΘΑ ΟΡΓΑΝΩΘΕΙΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΘΕΛΕΙΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΛΕΙΣ
Αν θέλεις ένα φοιτητικό κίνημα καθοδηγούμενο από τις κομματικές παρατάξεις που περιγράψαμε, τότε η επιλογή να οργανωθείς στην ΠΚΣ ή την ΕΑΑΚ είναι ορθή. Αν θέλεις να μην υπάρχουν καν αγώνες και διεκδικήσεις, να παραμείνουν όλα στην θέση τους, τότε η ορθή επιλογή είναι η ΔΑΠ, η ΠΑΣΠ, το BLOCO.
Αν υποστηρίζεις τα δεσποτικά σοσιαλιστικά κράτη τότε η ΠΚΣ είναι μονόδρομος ενώ αν πιστεύεις στο υπάρχον σύστημα και την δυνατότητα να «αλλάξει εκ των έσω», ίσως εκτός από τις κυβερνητικές παρατάξεις, να σου ταιριάζει και πάλι η ΕΑΑΚ.
Αντίθετα, αν θέλεις ένα αγωνιζόμενο φοιτητικό κίνημα, που παλεύει, διεκδικεί, νικάει, ένα φοιτητικό κίνημα σάρκα από την σάρκα ακηδεμόνευτων κοινωνικών και ταξικών αγώνων, τότε θα πρέπει να στραφείς αλλού. Αν θέλεις ο αγώνας σου σήμερα να μην είναι μάταιος αλλά να έχει σαν στόχο μια άλλη κοινωνία αύριο, τότε θα πρέπει να γυρίσεις την πλάτη στα κόμματα. Τότε θα πρέπει να οργανωθείς και να συλλογικοποιηθείς ισότιμα, αντι-ιεραρχικά, συντροφικά και αλληλέγγυα μαζί με τους ανθρώπους που σου μοίρασαν αυτό το κείμενο.
- Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Η χειρότερη μορφή οργάνωσης είναι αυτή που δεν γίνεται στην βάση συνειδητών πολιτικών κριτηρίων. Μια τέτοια οργάνωση είτε σε κάποιο εξουσιαστικό κόμμα είτε ακόμα και μαζί μας, στο Αναρχικό Στέκι Φιλοσοφικής, την αντιπαλεύουμε. Η οργάνωση για την ένταξη σε ένα «κοινωνικό ανήκειν», δεν αποτελεί πολιτικό κριτήριο. Οργανωνόμαστε με βάση τα πιστεύω, τα ιδανικά, τις αξίες και την κοινωνία που θέλουμε να χτίσουμε και όχι με κριτήριο πού θα βρούμε να στεγάσουμε τα υπαρξιακά μας αδιέξοδα, πού βρίσκονται οι φίλοι μας, τι θα πουν οι άλλοι για εμάς ή πώς θα ενισχύσουμε ένα υποκριτικό «φαίνεσθαι».
Οργανώνομαι πολιτικά σημαίνει πρώτα και κύρια συμφωνία με τον φορέα/οργάνωση που οργανώνομαι, γνώση του τρόπου λειτουργίας και των στόχων του, καθώς και γνώση όλων των άλλων πολιτικών φορέων και των ιδεολογιών τους. Η επιλογή της συμμετοχής και της οργάνωσης κάπου θα πρέπει να βασίζεται σε ελεύθερα, ολοκληρωμένα και υπεύθυνα κριτήρια. Διαφορετικά δεν μιλάμε για πολιτικοποίηση, συλλογικοποίηση και συμμετοχή, αλλά για παθητικό ακολουθητισμό. Αυτό που με άλλα λόγια διεκδικούν τα κάθε λογής κομματικά μορφώματα, όλων των μορφών, όλων των ιδεολογιών, όλων των αποχρώσεων!