Τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούμε με έντονη ανησυχία τα γεγονότα στην εφημερίδα Documento. Η απόλυση συναδέλφισσας από το πολιτιστικό ρεπορτάζ της εφημερίδας οδήγησε σε ένα ντόμινο απρόβλεπτων και εκρηκτικών εξελίξεων με μοναδικό υπεύθυνο τον εκδότη Κώστα Βαξεβάνη ο οποίος φρόντισε να μετακυλήσει την ευθύνη για το κλείσιμο της εφημερίδας που ο ίδιος προανήγγειλε στους εργαζόμενους και στην ανύπαρκτη ΕΣΗΕΑ.
Το χρονικό της ενορχήστρωσης κλίματος διχασμού και ενεργοποίησης του κοινωνικού αυτοματισμού από τον εκδότη
Μετά την απόλυση της συντάκτριας του πολιτιστικού, η οποία εργαζόταν από την αρχή της έκδοσης της εφημερίδας, ομόφωνα οι εργαζόμενοι του Documento σε συνέλευσή τους που πραγματοποιήθηκε την 31η Μαΐου, απέρριψαν την απόφαση του εκδότη. Ο εκδότης ως απάντηση έσπευσε την ίδια μέρα να αποστείλει επιστολή προς όλους τους εργαζόμενους, με την οποία επιτέθηκε με σκαιότατο τρόπο στον συνδικαλιστικό εκπρόσωπο, χαρακτηρίζοντάς τον ούτε λίγο ούτε πολύ πράκτορα σκοτεινών δυνάμεων που επιβουλεύεται την ύπαρξη της εφημερίδας… Πρόκειται για μια επιστολή-μνημείο εργοδοτικής τρομοκρατίας και ποινικοποίησης της συνδικαλιστικής δράσης.
Βαξεβανιές
Το αφήγημα που επιχειρεί να υφάνει ο εκδότης βασίζεται σε «πράκτορες του κακού», οι οποίοι με υποχθόνιο σχέδιο και για κάποιο μοχθηρό λόγο θέλουν να κλείσει η εφημερίδα. Στην επιστολή αυτή, ο κύριος στόχος της επίθεσής του είναι ο συνδικαλιστικός εκπρόσωπος των εργαζομένων του Documento. Σύμφωνα με τη βαξεβάνια θεωρία συνωμοσίας, η ΕΣΗΕΑ, ο εκπρόσωπος και οι… μαριονέτες του ήθελαν να μπαχαλέψουν το μαγαζί, για λόγους που μόνο ο εκδότης γνωρίζει. Ο Βαξεβάνης, κατά τη συνήθη πρακτική του, προσπάθησε να δημιουργήσει ενόχους, ώστε πάνω εκεί να πατήσει και να κάνει ό,τι είχε σκοπό να κάνει, χωρίς να φανεί αυτός ο υπεύθυνος.
Στην επιστολή, παρακολουθούμε τον εργοδότη να στρέφεται αφενός άμεσα εναντίον του εκπροσώπου των εργαζομένων με σωρεία συκοφαντιών και ψεύδη επιχειρώντας δολοφονία χαρακτήρα και αφετέρου να σκιαγραφεί τους εργαζόμενους ως άβουλα υποκείμενα, θύματα ενός χειριστικού εκπροσώπου με πονηρά κίνητρα, υπονομεύοντας κατά αυτόν τον τρόπο τη συλλογική τους έκφραση.
Το εργοδοτικό παραλήρημα συνεχίζεται κάνοντας λόγο περί “κατάχρησης του συνδικαλιστικού προνομίου” από τον εκπρόσωπο, πράγμα που φυσικά δεν νοείται σε περίπτωση απόλυσης, αποκαλώντας τον μάλιστα “Αλίκη Βουγιουκλάκη” στη “Μαρία της Σιωπής” με την επίφαση ότι δεν έχει στηρίξει ποτέ τον δημοσιογραφικό αγώνα και τις δικαστικές διαμάχες της εφημερίδας. Ο Βαξεβάνης ξεχνάει μια σειρά από ανακοινώσεις στήριξης όλα αυτά τα χρόνια για ποικίλες υποθέσεις, όπως μεταξύ άλλων για την υπόθεση της Λίστας Πέτσα, το σκάνδαλο Novartis και την επίθεση που είχε δεχθεί ο δημοσιογράφος του Documento από τον πρώην βουλευτή της ΝΔ, Δ. Καιρίδη.
O εκδότης έγραψε στην επιστολή αυτή ότι επιφυλάσσεται να προσφύγει στο πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ κατά του συνδικαλιστικού εκπροσώπου “για παραπλανητική και ύποπτη χρήση της ιδιότητας που του έχουν εμπιστευτεί οι συνάδελφοί του”.
Σε επόμενη συνέλευση που εκλήθησαν οι εργαζόμενοι την Τρίτη 6/6/2023, προς απάντηση της επιστολής του εκδότη, την πρώτη συνέλευση εργαζομένων εκείνης της ημέρας, ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία (33 υπέρ, 1 κατά, 2 λευκά) τρία ξεκάθαρα αιτήματα:
1) Καταγγελία της άδικης απόλυσης της συναδέλφου και έκκληση να μη γίνουν άλλες απολύσεις
2) Σεβασμός στις συλλογικές αποφάσεις και την ελεύθερη έκφραση των εργαζομένων. Να τερματιστεί το κλίμα εκφοβισμού, η στοχοποίηση και οι ύβρεις προς όποιον εκφράζει άποψη μη αρεστή στον εκδότη. Καταγγελία της προσωπικής επίθεσης με ανοίκειους χαρακτηρισμούς στον εκπρόσωπο των εργαζομένων.
3) Αυξήσεις που αντιστοιχούν στις ανάγκες των εργαζομένων.
Για να προωθηθούν τα αιτήματα, η ίδια συνέλευση αποφάσισε με δεύτερη ψηφοφορία να προβεί σε τρίωρη στάση εργασίας την επόμενη μέρα (που πέρασε με οριακή πλειοψηφία 18-19).
Ο εκδότης, λαμβάνοντας γνώση των αποφάσεων, κορύφωσε το κλίμα εκφοβισμού με τον μέγιστο δυνατό εκβιασμό: εάν οι εργαζόμενοι δεν «αποκαθιστούσαν» δημόσια τη φήμη του, εάν δεν λοιδορούσαν τον εκλεγμένο εκπρόσωπο τους και δεν συναινούσαν σε «εκκαθαρίσεις» (αυτό ήταν το κρυφό τυράκι), η εφημερίδα θα έκλεινε.
Έτσι, υπό το καθεστώς πανικού, έγινε δεύτερη συνέλευση το ίδιο βράδυ (Τρίτη 6/6).
Σε αυτήν αποφασίστηκε η αναστολή της τρίωρης στάσης εργασίας αλλά η διατήρηση των αιτημάτων της προηγούμενης συνέλευσης, μέχρι να απαντήσει ο εκδότης στο σύνολο των εργαζομένων, πράγμα που δεν έγινε ποτέ.
Την επόμενη μέρα, ο εκδότης απέστειλε επιστολή στην πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ, υπερασπιζόμενος σαν απολυτότητα το «διευθυντικό δικαίωμα», ενώ την κατέστησε αποκλειστικά υπεύθυνη για «το τέλος»…
Έγκληση του συνδ. εκπροσώπου στο πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ και μυστική εργοδοτική συνάντηση
Ενώ λοιπόν η στάση σιωπής του εκδότη συνεχιζόταν, το σύνολο των εργαζομένων ενημερώθηκε το πρωί του Σαββάτου ότι φανατικός εργοδοτικός προσέφυγε στο πειθαρχικό ενάντια στον συνδικαλιστικό εκπρόσωπο με έγκληση στην οποία αναπαρήγαγε σχεδόν αυτούσια τη ρητορική του εκδότη. Σημειώνουμε ότι ακόμα και το καταστατικό της ΕΣΗΕΑ (που έχει μέλη της και εργοδότες) προβλέπει τη διαγραφή από το σωματείο εργαζομένων που παίρνουν το μέρος των αφεντικών… Τουλάχιστον υπήρξε η ελάχιστη αίσθηση της πραγματικότητας και η έγκληση τελικά πάρθηκε πίσω, μετά και από πίεση της ΕΣΗΕΑ.
Η έγκληση ήταν μόνο η αρχή. Σε άμεση απάντηση των αποφάσεων της έκτακτης συνέλευσης και με σκοπό την υπονόμευση της βούλησης της γενικής συνέλευσης των εργαζομένων, ο Βαξεβάνης προέβη σε μία ακόμα ποταπότητα. Ο εκδότης είχε φροντίσει να καλέσει επιλεκτικά το Σάββατο -ημέρα που κανονικά δεν δουλεύει η εφημερίδα- μερίδα εργαζομένων (εξαιρουμένων όσων ήταν υπέρ της κινητοποίησης) και εκμαίευσε υπό το καθεστώς φόβου να υπογραφεί ονομαστικά ένα κείμενο, το οποίο αποκλήθηκε ευφημιστικά ψήφισμα των εργαζομένων, επιχειρώντας να ακυρώσει τις αποφάσεις των προηγούμενων συνελεύσεων των εργαζομένων.
Το άκρως εργοδοτικό ψήφισμα που προέκυψε, μία μέρα πριν την επίσημη συνέλευση στην ΕΣΗΕΑ, άνοιγε τον δρόμο για αποκαθήλωση του συνδικαλιστικού εκπροσώπου και βροντοφώναζε: «Ζήτω ο καλός εργοδότης».
Ο Κώστας Βαξεβάνης έκανε ονομαστικές αναφορές σε όλους τους συναδέλφους που έβαλε στην αντίθετη όχθη με σκόπιμη υποτίμηση της δουλειάς και της προσωπικότητας τους. Το χειρότερο είναι ότι κάποιοι (ευτυχώς λίγοι) συνάδελφοι έφαγαν αμάσητο αυτό το αστείο επιχείρημα και στράφηκαν ανοιχτά ενάντια σε ανθρώπους με τους οποίους δουλεύουν μαζί, ζητώντας να «καθαρίσει» η βρωμιά, να φύγουν τα «βαρίδια» και να καταγραφούν ονόματα για απολύσεις.
Η συλλογική απάντηση των εργαζομένων
Το σχέδιο παραήταν δυστοπικό και τελικά έπεσε στα βράχια. Σε γενική συνέλευση που καλέστηκε στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ, όπου υπήρχε και αντίλογος, οι εργαζόμενοι αψήφισαν την απαίτηση του εργοδότη και ζήτησαν ομόφωνα να παραμείνει ανοιχτή η εφημερίδα χωρίς απολύσεις και να συνεχίσουν να πορεύονται μαζί με τον εκλεγμένο τους συνδικαλιστικό εκπρόσωπο. Οι εργαζόμενοι της εφημερίδας ομόφωνα ενέκριναν ψήφισμα -συνέλευσης και όχι κάποιων εργαζομένων μόνο, αυτή τη φορά- το οποίο περιείχε πέντε σημεία:.
1) Επιθυμία όλων είναι να μείνει ανοιχτή η εφημερίδα σε κλίμα ενότητας και αποκλιμάκωσης της έντασης, συνεχίζοντας να εργαζόμαστε σε καθεστώς δημοσιογραφικής ελευθερίας της έκφρασης και τήρησης της δεοντολογίας.
2) Δεν θα δεχτούμε καμία απόλυση.
3) Αγωνιζόμαστε για τα εργασιακά μας δικαιώματα, όλοι οι εργαζόμενοι μαζί με τον εκλεγμένο εκπρόσωπό μας.
4) Είναι αναγκαίο να παραμείνει ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του εκδότη και του εκπροσώπου των εργαζομένων.
5) Καλούμε τον εκδότη να ενημερώσει το σύνολο των εργαζομένων για το μέλλον του ομίλου Documento.
Παρ’ όλα αυτά, αν και έχουν περάσει μέρες, ο Κώστας Βαξεβάνης εξακολουθεί αν μην κάνει καμία ενημέρωση στο σύνολο των εργαζομένων, ούτε έχει δεχτεί να συνομιλήσει με τον εργασιακό εκπρόσωπο, παρά το γεγονός ότι του έχει ζητήσει συνάντηση. Επίσης, η ασφυκτική ψυχολογική πίεση και η αποστροφή στο τοξικό κλίμα που δημιουργήθηκε από κάποιους συναδέλφους προσκείμενους στον εργοδότη, οδήγησε πολλούς συναδέλφους στην παραίτηση για λόγους αξιοπρέπειας.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν για άλλη μια φορά την επίδειξη εργοδοτικής φρενίτιδας από τον γνωστό δημοσιογράφο-εκδότη, Κώστα Βαξεβάνη. Ο αριστερός εργοδότης, μετά την ήττα του Σύριζα στις εκλογές τα βρήκε μάλλον σκούρα και προσπάθησε να μετακυλήσει την ευθύνη ενός πιθανού κλεισίματος της εφημερίδας στους εργαζόμενους, και δη του πιο «ομιλητικού» κομματιού τους. Τεκμήριο της… αριστεροσύνης αποδεικνύονται η ποινικοποίηση του συνδικαλισμού και η χρήση των αντεργατικών νόμων της κυβέρνησης, που κατά τ’άλλα μέμφεται.
Προφάσεις
Ο Βαξεβάνης ισχυρίστηκε ότι κλείνει το έντυπο γιατί η ΕΣΗΕΑ και κάποια, υποτιθέμενα, ενεργούμενά της μέσα στην εφημερίδα τού στερούν το «διευθυντικό δικαίωμα» να απολύει. Κι αυτό γιατί μετά από την απόλυση της συντάκτριας, η Ένωση κάλεσε σε ανάκληση της απόλυσης, όπως συνηθίζει να πράττει ως συνδικαλιστικό όργανο σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν, ακόμα και σε περιστατικά παλαιότερων απολύσεων στην εφημερίδα του συγκεκριμένου εκδότη.
Προφάσεις εν αμαρτίαις. Κατ’ αρχάς, ο Βαξεβάνης έχει στείλει στην ανεργία εργαζόμενους και παλιότερα (δες εδώ, εδώ και εδώ), πράγμα που καταδίκασε η ΕΣΗΕΑ, όπως είναι η πάγια πρακτική της. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, ο εκδότης δεν θίχτηκε με τον ίδιο τρόπο που το έκανε τώρα. Η πρόσφατη αντίδρασή του ήταν δυσανάλογα σφοδρή απέναντι σε μια πάγια πρακτική της ΕΣΗΕΑ, της καταδίκης των απολύσεων και την έκκληση σε ανάκληση, και προκαλεί εύλογα ερωτήματα ως προς την αιτία.
Μόνο να εικάσουμε μπορούμε για το ποιος είναι ο πραγματικός λόγος πίσω από την αντίδραση του εκδότη, αν και οι οικονομικοί λόγοι δεν θα ήταν ένα παρακινδυνευμένο στοίχημα, όμως αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι ότι μια εφημερίδα -και γενικώς μια επιχείρηση- δεν είναι δυνατόν να κλείνει επειδή οι εργαζόμενοί της αποφάσισαν να κάνουν μια τρίωρη στάση εργασίας, για να διεκδικήσουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Και μόνο το γεγονός αυτό, θα έφτανε στον ψύχραιμο παρατηρητή για να βγάλει το συμπέρασμα ότι τα συνδικαλιστικά δικαιώματα στην εφημερίδα Documento καταστρατηγούνται.
Αριστεροί «αφεντικογράφοι»
Πρέπει να επισημανθεί εδώ ότι σχεδόν σε όλο το δημόσιο διάλογο επικράτησε το αφήγημα της εργοδοσίας δίχως να διασταυρωθούν τα λεγόμενα του εκδότη. Κι αυτό συνέβη είτε πρόκειται για φιλικά προς τον εκδότη Μέσα (TVXS, e-tetradio) είτε σε Μέσα που θεωρητικά τον αντιπαλεύονται. Όχι μόνο δεν διασταύρωσαν αλλά προχώρησαν στην διαπόμπευση της απολυμένης, δημοσιεύοντας το όνομα και φωτογραφίες της. Σε όλα τα δημοσιεύματα αναφερόταν ότι οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν από τον ίδιο τον εκδότη για το κλείσιμο της εφημερίδας, πράγμα που είναι μισή αλήθεια, όπως προαναφέρθηκε: ο εκδότης ενημέρωσε μια πολύ μικρή μερίδα εργαζομένων για το κλείσιμο, εκείνους με τους οποίους και τις οποίες συνεργάζεται άμεσα. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι το έμαθαν από σπόντα. Έτσι τα Μέσα που κάλυψαν το γεγονός του κλεισίματος της εφημερίδας, είτε πιο «αριστερά» είτε πιο «δεξιά», αναπαρήγαγαν σύσσωμα τη γραμμή του εκδότη, δίνοντάς του κατ’ αυτόν τον τρόπο μία άρρητη διαβεβαίωση πως ό,τι και να γίνει σε σχέση με το μέλλον των εργαζομένων στην εφημερίδα, θα είναι επικοινωνιακά καλυμμένος…
Παραμένουμε σε απόλυτη αγωνιστική επαγρύπνηση για δυναμικές κινητοποιήσεις το επόμενο διάστημα εάν δεν σταματήσει η πίεση, η «νουθεσία», και η προσπάθεια να καμφθεί και άλλο το ηθικό των συναδέλφων που έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν έναν μεγάλο αγώνα μέσα στο μαγαζί. Χαιρετίζουμε τις απανωτές αγωνιστικές αποφάσεις όλων των συνελεύσεων εργαζομένων παρά την ασφυκτική εργοδοτική πίεση και τις υπόγειες μεθοδεύσεις. Τις εφημερίδες τις κλείνουν οι εκδότες. Ποτέ οι εργαζόμενοι. Η εκλογική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί σε αναδιατάξεις στα αριστερά ΜΜΕ οι οποίες θα δρομολογήσουν εξελίξεις σε πολλά μαγαζιά το επόμενο διάστημα.
Κάτω τα χέρια από τους συναδέλφους/ισσες που αγωνίζονται.
Συνέλευση εργαζομένων/ανέργων/φοιτητών στα ΜΜΕ
